Verborgen bedevaartsoord in Friesland: Menno Simons-monument in Witmarsum

Spoor beroemde Friese ex-priester en kerkhervormer eindigt in Duits museum

WITMARSUM (NL) – Rijdend over de Easthimmerwei van Bolsward naar Witmarsum (Elfstedenroute) zie je bij laatstgenoemde plaats, voor een boerderij aan It Fliet, een stalen skelet van een kerkje staan. Op de plek waar nu het in 2008 opgetrokken en vrij toegankelijke contourenkerkje staat, zouden in de 16-de eeuw dopers uit Witmarsum en omgeving bijeengekomen zijn onder leiding van de in 1496 in Witmarsum geboren afvallige rooms-katholieke priester Menno Simons, in goed Fries Minne Simens. Het huisje werd in 1828 vervangen door een gebouw met een koepeltje (ook zichtbaar in het skelet) en uiteindelijk in 1876 afgebroken. De plaatselijke doopsgezinden lieten in het dorp, een kilometer verder, een nieuwe kerk bouwen. Voor zo’n anderhalf miljoen doopsgezinde christenen, die zich ook wel Mennonieten of Menisten noemen, is de Fries, die meende dat men als volwassene nog een keer gedoopt moest worden (wederdopen), de grondlegger van hun kerk en is Witmarsum hun bedevaartsoord.

Naast de plek waar ooit de vermaning, ‘Minne Simens oud preeckhuis’, stond, verrees in 1879 het Menno Simons-monument. Aan de voet van het gedenkteken zijn vier plaquettes aangebracht met teksten van en over Menno Simons.

1. Ter gedachtenis van Menno Simons, geboren te Witmarsum 1496, 1536 Menno’s uitgang uit het Pausdom
2. Drie eeuwen lang vergaderden op deze plek de doopsgezinden van Witmarsum c.a.
3. Niemand kan een ander fundament leggen, dan hetwelk gelegd is, namelijk Jezus christus, 1 Cor. 3:11, levenswoord van MENNO SIMONS
4. Naar luid der overlevering sprak Menno hier tot zijne eerste volgers

Gevlucht naar Duitsland
Na zijn priesterwijding werd Menno Simons in 1524 benoemd tot vicaris in het naburige Pingjum en werd in 1532 pastoor in Witmarsum. In 1536 brak hij met de katholieke kerk en sloot zich aan bij de dopersen die toentertijd in Bolsward en omgeving werden vervolgd. De dopersen waren overigens in den beginne ook geen lieverdjes: ze bestookten het Oldeklooster van Bolsward en wel zo heftig dat een broer van Menno daarbij het leven liet. Menno Simons stierf na omzwervingen door Noord-Nederland en Noord-Duitsland 31 januari 1561 op landgoed Fresenburg in het niet meer bestaande dorp Wüstenfelde in de Duitse deelstaat Schleswig-Holstein, vlakbij nabij Bad Oldesloe. In dat toevluchtsoord is hij onder een linde begraven, bij de toenmalige Menno-hoeve. Daarin is nu een museum over de beroemde Friese kerkhervormer gevestigd: Die Menno-Kate.

Meer info:
www.11en30.nu/de-canon-vensters/menno-simons
www.mennokate.de (Menno-museum in Bad Oldesloe in Duitsland)
www.christenhistorici.nl/archief/betekenis-van-menno-simons-overstijgt-voor-de-doopsgezinden-historie-niet/
www.doopsgezindemonumenten.nl

Het adres van het monument:
t Fliet 1 – 8748 EA  Witmarsum
GPS-coördinaten: 53.09918, 5.48187

Friesland vakanties met SGR-garantie en andere unieke zekerheden van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland:
www.frieslandhollandtravel.nl

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief/