Stinzenflora: Friesland is dit voorjaar weer botanische hotspot

Door Albert Hendriks, 6 februari 2024

Stinzenflora: Friesland is weer botanische hotspot

IJSBRECHTUM (NL) – Botanici en andere bloemen- en natuurliefhebbers krijgen weer jeuk nu de eerste stinzenplanten weer de kop vrolijk en wel opsteken. Als het voorjaar in Friesland is komen op diverse oude landgoederen (terreinen van Friese kasteeltjes, staten en stinzen), in pastorietuinen en landschapsparken en op erven van oude boerderijen iedere dag meer wilde bostulpen, sneeuwklokjes, krokussen, holwortels, winterakonieten, haarlems klokkenspellen en adderwortels in bloei.

Maar wanneer moet je waar zijn? Vanaf 10 februari 2024 biedt de website www.stinzenflora-monitor.nl het overzicht van bloeiende stinzenplanten op locaties in Fryslân, Groningen en zelfs Noordwest Duitsland.

Adellijke planten

De naam stinzenplant is ontstaan in Feanwâlden (Veenwouden) tussen Burgum en Dokkum. Daar staat nog een restant van de enige Friese stins, een dikke vierkante stenen verdedigings- en opslagtoren. Daar bloeit al eeuwenlang, waarschijnlijk al vanaf 1300, een scala aan verschillende soorten ‘stinzenblomkes’, van massaal voorkomende sneeuwklokjes en krokussen tot de bijzondere soorten zoals holwortel, kievitsbloem, Oosterse sterhyacinten, dichtersnarcissen en het Haarlems klokkenspel aan toe.

De stinzenplanten zijn vaak aangeplant door de adellijke families die hun tuinen in het vroege voorjaar wilden opfleuren. Al eeuwenlang komen de planten ieder jaar trouw weer naar boven. Vanwege de historie, grondsoort en ligging is iedere locatie anders en bloeit niet alles tegelijk. De stinzenflora-monitor biedt gedurende het seizoen (van begin februari tot medio mei)  een overzicht van de soorten, de bloeitijden en op welke locaties ze te vinden zijn.  Vanaf het seizoen 2024 is Epema State in Ysbrechtum, een kasteeltje bij Sneek, ook wekelijks te vinden op de monitor. Vroeg in het seizoen bloeien hier de winterakonieten en krokussen. Later in het voorjaar zijn het gevlekt longkruid en de bostulpen hier volop aanwezig.

Wat is stinzenflora-monitor?

De website www.stinzenflora-monitor.nl is een samenwerking van verschillende organisaties en daarmee een netwerk van eigenaren en beheerders van stinzenflora-tuinen en parken. Dit jaar doen er in totaal 15 locaties mee. Wekelijks voeren vrijwilligers foto’s en bloeigegevens in, zodat bezoekers van de website up-to-date op pad kunnen om van de bloeiende stinzenflora te genieten.

De Friese natuurbeschermingsorganisdatie It Fryske Gea is de penvoerder namens de redactie van de monitor. In de redactie zitten: It Fryske Gea, Stefien Smeding (medewerker cultuurhistorie en erfgoed), Landschapsbeheer Friesland, Jan Piet de Boer (adviseur landschap), Stichting Martenastate, Henk Buith (voorzitter bestuur), Groenadvies Heilien Tonckens, Heilien Tonckens (expert stinzenflora) en Aad van der Burg (voormalig docent/directeur Nordwin College, excursieleider Martenastate).

 

Meer info:

www.stinzenflora-monitor.nl

www.itfryskegea.nl/stinzenflora/stinzenflora-monitor/

www.statenstinzen.nl/staten-en-stinzen/epemastate/

 Meer foto’s:

www.facebook.com/friesnieuws