Publicatiedatum: 27 oktober 2015
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Skûtsjesilen, fierljeppen en…… slykslydzje!

Sliksleeën op het Wad met zeedijk als tribune

MODDERGAT (NL) – Moddergat, met Paesens stijf tegen de hoge dijk langs UNESCO werelderfgoed Waddenzee gelegen, is de perfecte locatie voor het houden van het open kampioenschap ‘slykslydzje’, sliksleeën, in 2016. Dat bewezen Jacob Bosma van museum ’t Fiskerhúske aldaar en scheidsrechter en kokkelvisser Willem Groenia zaterdag 24 oktober 2015. Een honderdtal inwoners en toeristen kwamen volgens plan — of toevallig — naar het evenement. Dat was heel toepasselijk opgeleukt met palingroker Sipke Dijkman uit Blije en waddenwolspinster en –breister Trix de Waal. De wereld en de Wadden waren grijs, maar de deelnemers en toeschouwers goed gemutst.

De ware Wadden beleven, dat kan op bescheiden en authentieke schaal bij uitstek in Moddergat, is de overtuiging van Bosma die zelf in Feanwâlden, in de Friese Wouden woont. Jaarlijks komen 12.000 bezoekers naar de plek waar je van de aarde valt, het einde van de wereld. “Nee, het begin,” corrigeert de man die verantwoordelijk is voor de public relations en educatie. “Het is maar van welke kant je komt.”

Passend vermaak
Bosma wil zijn museum graag op een passende manier meer in beeld brengen, om meer bezoekers te trekken, samen met partners als het museumverbond Markant Friesland en het bureau voor toerisme Friesland Holland. De beleving versterken, de fantasie prikkelen, door het vissersbestaan van vroeger en nu te visualiseren met voorstellingen als het slykslydzje. De dorpsbewoners, waarvan twaalf nog actief zijn in de visserij via het naburige Lauwersoog, hebben de basis al gelegd. Samen met de museumdirectie hebben ze de historie hersteld, getuige de gerestaureerde vissershuisjes waarin het museum ondergebracht is, de herbouwde Wierumer Aek WL 19 (WL = West Dongeradeel) en de gerestaureerde roeireddingboot L.A. Buma van het voormalige NZHRM-reddingsstation Moddergat.

Drama’s
Vissen en redden, dat deden de inwoners van Moddergat en Paesens met de verraderlijke gronden van de Engelsmanplaat voor de deur. Eén ramp staat diep gekerfd in de geschiedenis van het Waddorp. In de nacht van 5 op 6 maart 1883 werd de vissersvloot van het tweelingdorp overvallen door een zware voorjaarsstorm. Tijdens deze storm vergingen 17 blazers en aken en kwamen 83 dorpelingen om in de ijskoude golven van de zee ten noorden van de Waddeneilanden. De reddingboot voer niet uit, want er waren geen roeiers. De roeiers, de vissers, waren op zee. Acht bemanningsleden kwamen als visserman om als gevolg waarvan de roeireddingboot vier maanden lang niet uitvaren kon.
December 1893 volgde nog een drama. 22 vissers uit het westelijk van Moddergat gelegen Wierum verdronken. Dat de mannen in nood waren bereikte het reddingsstation pas nadat het drama zich al had voltrokken.

Monumenten op en aan de voet van de hoge Waddenzeedijk herinneren aan de grote rampen. Toeristen kunnen de tragedies pas goed voor de geest halen als ze het museum hebben bezocht of de Wierumer Aak hebben gezien, op ware grootte in Lauwersoog, of op schaal in het museum.
Tijdens een evenement zoals het slykslydzje op het Wad staan de toeristen op de scheidslijn van vermaak en drama, waarbij het vermaak, het sliksleeën, je na afloop terugvoert naar het erbarmelijke bestaan van vissers aan de Friese waddenkust. Als de winnaars van het moddersleeën op het museumterrein bekend worden gemaakt, sta je oog in oog met de huizen en momumenten van de verliezers: vissermannen die werden verzwolgen door hoge golven. De palingroker rookt bij het anker, de spinster toont de wollen truien die de visserlui vroeger droegen. Ze zetten passanten aan het denken: de gedroogde platvis aan het droogrek, de wollen visserstruien en de simpele huisjes. Het zijn de handvatten waardoor je meer grip krijgt op het onstuimige verleden van de Waddenkustdorpen en respect voor de bijna tot speelgoed verworden Waddenzee.

Meer informatie over museum ’t Fiskerhúske:
www.museummoddergat.nl

Meer informatie over de Friese Waddenkust:
www.friesewaddenkust.nl
www.markantfrieslandroute.nl

Informatie over recreatie en toerisme in Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.friesemeren.eu
www.goudenfriesewouden.nl
www.ijsselmeer.frl
www.waddenzeeland.nl
www.boatcharterholland.nl
www.frieslandhollandtours.com
www.groepsuitjes.frl

 

Jacob Bosma van museum ’t Fiskerhúske (links) wil met evenementen als ‘slykslydzje’ het museumbezoek een extra dimensie geven.

De van originele sliksleeën afgeleide sleeën Rappe Jelle en Felle Feikje.

Het circuit van Moddergat is echt bagger.

Het circuit van Moddergat is echt bagger.

Het circuit van Moddergat is echt bagger.

Een toeriste, een jong meisje, Merel, won bij de jeugd.

Een ‘local’, Willem Zijlstra, won bij de volwassenen. Hij gaat nu verder door het leven als Willem Slide.

Scheidsrechter Willem Groenia (rechts) daagt de latere winnaar Willem Zijlstra uit.

Bijna botsing door het verkeerd ronden van de ‘boei’. Het lijkt wel skûtsjesilen.

Deze toeristen, waaronder Désirée Gierveld ‘oet Twente’ (rechts), waren net te laat voor de wedstrijd. Ze belandden min of meer per ongeluk in Moddergat en de gezelligheid op het museumterrein trok hun aandacht.

’t Is niet niks, wol van Trix (de Waal). Info: www.waddenwol.eu

’t Is niet niks, wol van Trix (de Waal). Info: www.waddenwol.eu

Sipke Dijkman is meester-palingroker (hij won vele prijzen) en verdient de kost als heftruckchauffeur bij koekjesgigant Hellema in Hallum. Anderhalf duurt het voor de paling gaar is en eerder gaat de zak er niet af.

24 jaar getrouwd met Sipke en met zijn paling.

Trieste gebeurtenissen zijn voor Paesens-Moddergat ook erfgoed.

Trieste gebeurtenissen zijn voor Paesens-Moddergat ook erfgoed.

Goede tijden na slechte tijden.

Wie alles wil weten van het vissersbestaan aan de Friese waddenkust kan tot en met zaterdag 31 oktober van 10.00-17.00 uur terecht in ’t Fiskerhúske in Moddergat. Daarna begint de winterstop.