Dankzij Friese prins heeft Diever een schitterend museum
Door Albert Hendriks, 21 februari 2024
Ingrijpen door ‘Prins van Vriesland’ leverde Diever orde en gezag én een uniek museum op
DIEVER (NL) – Een wonderbaarlijke ontdekking: een Friese graaf redde in de 16-de eeuw Diever van de ondergang. Twee tegeltableaus in het OERmuseum van het brinkdorp in Zuidwest-Drenthe attenderen je erop. Het museum is ondergebracht in het Schultehuus, het laatmiddeleeuwse onderkomen van de schulte. Die man was alles in één: een soort stamhoofd (burgemeester als u wilt), rechter, notaris en een grote boer met zeggenschap. De eerste was Berend Ketel, in 1596 aangesteld door Graaf Willem Lodewijk van Nassau, stadhouder van Friesland en ommelanden, thuisbasis Leeuwarden.
Het OERmuseum in Diever (Drenthe) is gehuisvest in het in 1604 gebouwde Schultehuus, de voorloper van het gemeentehuis, de rechtbank en het Kadaster. Foto: © Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Een zootje ongeregeld had februari 1582 Diever en omstreken platgebrand. De Friese prins, later van Oranje-Nassau, was klaar met het gedonder aan de grens. Hij schopte de Spanjaarden van de hei en wist aldoende, in combinatie met het benoemen van betrouwbare ‘ambtenaren’, de orde aan de Drentse kant van de Friese grens te herstellen. Dat was in de Tachtigjarige Oorlog, een mega opstand van de bekende Zeventien Provinciën tegen Spaanse koningen, een strijd die begon met de bestorming van katholieke gebouwen door protestanten, de Beeldenstorm.
Geen periode met gezellige terrasjes en zo, maar wel het begin van de bouw van een ‘schultehuus’, een centrum waar gezag uitgeoefend werd. Verre van democratisch natuurlijk, maar er woonden ook maar weinig mensen in de Drentse wildernis die inspraak wensten. Zij, nazaten van rendierjagers en hunebedbouwers, zaten in in hun natuurhuisjes nog na te bibberen van de laatste ijstijd. Ze waren eigenlijk wel blij met een Friese graaf die de bezetters van hun gras- en heidevelden naar het zuiden had verjaagd en die schulte Berend Ketel als vertegenwoordiger van nieuwe orde en gezag aangewezen had. De Drenten in Dieverderdingspil, één van de zes bestuursdistricten in Drenthe, kwamen er voorlopig ook niet meer van af. Tot 1737 regeerde daar, in Diever dus, de familie Ketel; dat wil zeggen vijf generaties achterelkaar. Als het Brabant was geweest heette de carnavalsvereniging zonder twijfel ‘De Fluitketels’.
Héél mooi
Anno 2024 is het Schultehuus een bloedserieus museum, veel mooier en interessanter dan de voorgevel doet vermoeden, ondanks het gebeeldhouwde wapen van de familie Ketel boven de entree en de kleine gebrandschilderde glas-in-lood-ramen. Weinig pronk en praal en geen gracht om de tent, zoals in Friesland, maar een robuust landhuis aan de brink, het centrale dorpsplein. Eigenlijk heel puur, passend bij de grote stappen terug in de tijd die je daar kunt zetten.
Volwassenen en kinderen worden ieder op hun niveau door pakweg 200.000 jaar prehistorie geloodst: van de laatste ijstijd tot heden. Het museumconcept is zeer educatief, maar ook vermakelijk, vooral voor de jeugd die mag uitvinden hoe je tonnenzware zwerfkeien verplaatst en heft om een grafkelder te bouwen. En welk museum biedt je een ‘meet & greet’ met een mammoet. Of een Expeditie Robinson in het achterliggende natuurland? Het OERmuseum in het Schultehuus! Met dank aan de ‘Prins van Vriesland’, maar vooral aan de aardige en deskundige vrijwilligers!
Meer info:
Meer foto’s:
Het OERmuseum is boeiend voor jong en oud. Een bezoek heeft meer effect dan een reeks colleges of lessen op school over de ijstijden. Het is een reis door de tijd die je fantasie over het leven in het verre verleden ondersteunt. Foto’s: © Albert Hendriks, Fries Nieuws.
Tegeltableau met Friese Prins van Oranje Nassau. Foto: © Albert Hendriks, Fries Nieuws.
