Nationaal Park Weeribben-Wieden-Rottige Meente
Publicatiedatum: 14 maart 2014
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl
Fietsen, varen en wandelen in en om Giethoorn
Nationaal Park Weerribben-Wieden in Noordwest Overijssel is met natuurgebied Rottige Meente in het zuiden van Friesland, het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van West-Europa. De toeristische highlights zijn Giethoorn, Wanneperveen, Kalenberg en Ossenzijl. Naburige historische stadjes als Blokzijl, Vollenhove, Zwartsluis, Steenwijk en Wolvega maken een vakantie in de regio extra leuk.
Het waterrijke gebied is het domein van honderden bijzondere planten en dieren (zeer zeldzame als de otter) en mensen die een nauwe band met de natuur hebben. De streek kun je het beste per fiets, boot (rondvaartboot, elektrosloep, huurjacht of kano) of te voet verkennen via goed bewegwijzerde routes. De variatie in het natte land is groot. Terrasje hier, bruggetje daar. Kleine boerderijtjes, slingerende riviertjes, bossen, rietkragen en –bulten, weiden met koeien, dijken met schapen. Veel gezellige kleine hotels, bed and breakfasts en campings bieden toeristen uit de hele wereld onderdak.
Natuur van de mens
Vanaf de twaalfde eeuw veranderde het veenmoeras Weerribben-Wieden-Rottige Meente onder invloed van de mens. Er werden dijken aangelegd waardoor de invloed van de Zuiderzee afnam. De Zuiderzee — zout water — bestaat niet meer sinds 1932. Toen kwam de Afsluitdijk klaar die de Zuiderzee van de Waddenzee en de Noordzee scheidde. De Zuiderzee kreeg de naam IJsselmeer en is deels ingepolderd o.a. de aan Noordwest Overijssel grenzende Noordoostpolder (1942).
In het veenmoeras werden in de afgelopen eeuwen sloten gegraven om het gebied te ontwateren en geschikt te maken voor bewoning. Toen men ontdekte dat gedroogd veen als brandstof kan dienen, werd turfwinning vanaf de vijftiende eeuw de belangrijkste broodwinning.
 |
 |
| Nationaal Park Weerribben-Wieden is een fantastisch watersportgebied met veel pittoreske stadjes en dorpjes in en om de diverse natuuurgebieden. | |
Turfwinning De Wieden
De turf werd in lange banen uitgebaggerd, waarbij men steeds een strook uitspaarde om de turfbagger daarop te laten drogen. Deze stroken noemde men legakkers. Er was grote vraag naar turf als brandstof. Daarom werd er veel turf gewonnen. De trekgaten werden steeds breder gemaakt en er kon bij storm een behoorlijke golfslag in ontstaan. Zelfs zoveel dat de smalle legakkers weggeslagen werden. Hierdoor zijn de grote plassen van De Wieden (regio Giethoorn-Wanneperveen-Belt Schutsloot) ontstaan. Na twee grote stormen, in 1775 en 1776 is zelfs het dorp Beulake in de golven verdwenen.
Vervenen in De Weerribben
In De Weerribben kwam de turfwinning later op gang. Men was inmiddels door ervaringen in De Wieden wijs geworden. Er werden regels gesteld aan de breedte die legakkers minimaal moesten hebben. Grote plassen zijn daar dan ook niet ontstaan. Ook in naam ‘De Weerribben’ is het verveningslandschap terug te zien. ‘Ribben’ zijn de smalle stroken land waarop de uitgebaggerde turf te drogen werd gelegd. ‘Weren’ zijn de uitgeveende delen die weer volliepen met water.
 |
 |
| In veel dorpjes en stadjes in de natuurgebieden Weerribben, Wieden en Rottige Meente vind je restaurants met een terras aan het water. | |
 |
 |
| Giethoorn. | Kalenberg. |
Erfgoed
De turfwinning bleef tot 1920 voor de streek van grote betekenis. Mede door de komst van nieuwe brandstoffen werd de turfwinning onrendabel. De mensen in het gebied schakelden over op andere inkomstenbronnen en vonden die in kleinschalige landbouw, visserij, rietteelt en later toerisme. Ondertussen werd men zich bewust van de natuurlijke en cultuurhistorische rijkdom van het door mensenhand gevormde landschap. Landbouw was in het natte moerasgebied zeer arbeidsintensief, omdat alles met de boot over het water moest. Boeren die stopten, verkochten hun land aan natuurbeschermingsorganisaties als Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en It Fryske Gea Tegenwoordig werken deze organisaties samen met de plaatselijke bevolking om het natuur- en cultuurhistorisch erfgoed te behouden voor het nageslacht.
Bronnen en meer info:
www.np-weerribbenwieden.nl
https://www.friesnieuws.nl/4513
https://www.friesnieuws.nl/4514
https://www.friesnieuws.nl/88
Vakantiearrangementen en boot huren:
www.goudenfriesewouden.nl
www.frieslandtravel.com
www.boatcharterholland.nl www.frieslandholland.nl
