Hoop voor “vergeten Nederlanders” dankzij inspanningen van Friese fietsenmaker en zijn Ethiopische halfbroer

Publicatiedatum: 24 augustus 2010
Tekst en foto’s: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Expeditie Dutch Bloodbrothers van start in Friesland

OUDEMIRDUM (NL) – Donderdag 26 augustus 2010 overhandigt fietsenverkoper en –verhuurder Michiel Hoek in zijn woning in het Friese brinkdorp Oudemirdum het door zijn Ethiopische halfbroer Daniël geschreven eerste exemplaar van autobiografische boek ‘De vergeten Nederlanders’ aan de auteur. Daniël is daarvoor speciaal naar Nederland is gereisd. ‘De vergeten Nederlanders’ is een hartverscheurend relaas uit Afrika en het begin van een Friese expeditie om halfbloedkinderen van Nederlandse “kolonisten” in contact te brengen met hun bloedverwanten. Een taboe op de helling.

Daniël Hoek’s zoektocht naar het Nederlandse aandeel van zijn persoon eindigde in het Friese Oudemirdum. Foto: Friesland Holland Nieuwsdienst.	Daniël en Michiel Hoek (rechts) spannen zich, ieder in hun eigen land, in voor de hereniging van inmiddels volwassen kinderen van Nederlanderse vaders met hun familie. Foto: Friesland Holland Nieuwsdienst.

In het boek verhaalt Daniël Hoek (42, geboren in het Ethiopische Nazareth) over zijn tienatllen jaren durende niet aflatende zoektocht naar zijn Hollandse familiebanden, letterlijk een strijd op leven en dood. De “bastaard” werd bij een Ethiopische vrouw verwekt door een Nederlandse medewerker van een suikerrietfabriek en aan zijn lot overgelaten, zoals veel vaker gebeurde in Ethiopië.

Handelsvereniging Amsterdam
De “medewerker” was de nu in Zuid-Afrika wonende vader van Michiel Hoek, toentertijd werkzaam bij de Handelsvereniging Amsterdam (HVA). Na de revolutie in Indonesië raakte de HVA er al zijn fabrieken en plantages kwijt. Ze moesten nieuwe gronden aanboren en kwamen onder andere terecht in Ethiopië. Daar draaide vanaf 1954 in Wonji, en later in Shoa en Matahara, de Nederlandse suikerrietfabrieken op volle toeren.

Michiel: “Tienduizenden banen werden gecreëerd en de HVA werd de grootste belastingbetaler voor Ethiopië. Voor zijn arbeiders bouwden de Hollanders er huizen, scholen, hospitalen en zorgden voor prima water- en voedselvoorzieningen. Met recht mogen de Hollanders trots zijn op wat ze hebben neergezet en hebben ontwikkeld. Niet lang nadat het moordlustige Mungustu-regime in 1974 de HVA zonder enige vergoeding onteigende van hun fabrieken, vertrok ook de laatste Nederlandse werknemer. Tot op de dag van vandaag werken deze oude fabrieken nog steeds. Wat de Nederlanders achterlieten is een stukje geschiedenis waarvan helaas weinig mensen afweten.”

De 25 jaar oude Landrover Defender is bijna klaar voor de missie ‘Bloodbrothers’ door Afrika. Michiel Hoek, achter het stuur, zal medio 2011 met zijn in Zuid-Afrika wonende broer Alexander naar beider halfbroer Daniël (op de motorkap) in Ethiopië reizen. Foto: Friesland Holland Nieuwsdienst.	Daniël is al ingeburgerd. Hier staat hij met Michiel (links) en Sandra Bouma (tweede van rechts) en Gesina Haga (helemaal rechts) bij een paard en huifkar van Posthumus op de Brink in Oudemirdum.

Crimineel
Niet behorende tot één van de 80 stammen, uitgekotst als halfbloedzoon van een kolonist, zwaar mishandeld door zijn stiefvader en een hondenleven op straat — hij at uit vuilnisbakken — maakten de atletisch gebouwde Daniël rijp voor de zware criminaliteit. Tot zijn zeventiende hield hij het thuis uit. Grenzeloze bandeloosheid overmande hem. Treinen, banken en juwelierszaken berooft hij om te overleven. Ondertussen hoopt hij ooit eens de mogelijkheid te krijgen zijn bloedverwanten in Nederland op te sporen.

“Mijn afkomst hield me continu bezig. Ik was anders. Mijn moeder had me eens verteld dat ik een Nederlandse vader had,” zegt Daniël nu in de Afrikaanse aandoende woonkamer van Michiel en Hanneke Hoek aan de Fonteinwei, midden in Oudemirdum. 8 augustus 2010 is hij in Gaasterland aangekomen.

Zijn zoektocht naar de oorsprong loopt helemaal uit de hand. De toenmalige Nederlandse ambassadeur in Ethiopië, Jone Bos, de vader van ex-minister en PvdA-voorman Wouter Bos, krijgt een stevig pak rammel na diens weigering om Daniël te assisteren bij het vinden van zijn familie. Michiel: “Als ambassadeur Bos toen zijn verantwoording had genomen, was de toen nog jonge Daniël niet ontspoord.”

Na een onbedoelde moord — niet het doelwit, maar diens broer wordt met een handgranaat van het leven beroofd — belandt Daniël in de gevangenis. Na acht jaar voorarrest krijgt hij de doodstraf. Twee jaar lang was hij aan handen en voeten geketend. In de gevangenis overdenkt hij zijn bestaan en besluit de bijbel ter hand te nemen om zich te ontwikkelen tot een schrijver. Negen jaar doet hij over zijn handgeschreven autobiografie.

Daniël zat van zijn 28-ste tot zijn 40-ste levensjaar onder de meeste erbarmelijke omstandigheden in het gevang. Ondanks dat wist hij zich te ontwikkelen tot een beschaafd mens. Hij kent de bijbel en een paar honderd psalmen en andere kerkelijke liederen praktisch uit zijn hoofd. In de gevangenis stapte hij over van het orthodox christelijke geloof op minder conservatieve protestants christelijk belijding. Van Nigeriaanse en Liberiaanse medegevangenen leerde hij Engels.

Daniël Hoek bij een Afrikaanse bloem in de tuin van Michiel en Hanneke Hoek in Oudemirdum.	Het originele manuscript bestaat uit honderden met de hand in het Amhaars geschreven vellen.

Gevonden!
Het Rode Kruis, afdeling opsporing en contactherstel, toonde zich al tijdens zijn gevangenschap bereid hem te helpen zijn familie te vinden. Omdat de Nederlandse biologische vader, die in Zuid-Afrika woont, niets van hem wil weten, wordt hij in contact gebracht met zijn halfbroer Michiel in Friesland.

Nadat Michiel bijgekomen is van stomme verbazing zet hij zich in voor de vrijlating van Daniël op 11 september 2007, stuurt hem geld om het boek van het Amhaars in het Engels te vertalen, vertaalt vervolgens zelf het opgestuurde manuscript in het Nederlands en haalt hem naar Nederland om 26 augustus 2010 aanwezig te zijn bij de presentatie van het boek ‘De vergeten Nederlanders’.

KRO Spoorloos
Michiel, geboren in Suriname en daarna woonachtig in vele Afrikaanse landen en vertrouwd met koloniaal denken, heeft uiteraard zijn vader in Zuid-Afrika op het matje geroepen. Die was aanvankelijk hartstikke boos, net als enkele andere Nederlandse vaders van Ethiopische halfbloedkinderen die door het KRO-programma Spoorloos in januari 2010 te kijk werden gezet door een oproep op televisie. De rechter verbood verdere acties omdat de privacy van de gezochte kinderverwekkers in het geding was.

DNA-testen
DNA-testen bewezen dat Michiel en Daniël dezelfde vader hebben. “Mijn vader zag bij de eerste ontmoeting in december 2007 in Oudemirdum, ruim voor de DNA test in 2008, dat Daniël een zoon van hem moest zijn. Ze hebben dezelfde lach. Daniël was hier na zijn vrijlating in september 2007 voor een periode van drie maanden om op verhaal te komen en kennis te maken met de familie Hoek. De grote vierkante tafel in de woonkamer noemen we nu ook de Hoekentafel.”

Michiel’s vader heeft Daniël in 2008 officieel als zoon erkend en toen kon een procedure worden gestart om het Nederlanderschap te verkrijgen, hetgeen geen eenvoudige zaak is. Daniël is een Ethiopiër en in die hoedanigheid gelden voor hem alle gangbare immigratieregels.

Daniël helpt zijn halfbroer Michiel bij het brengen en halen van fietsen van fietsverhuurbedrijf ’t Fietshoekje in Oudemirdum.	De lier op de door Michiel opgeknapte Landrover Defender voor de uitvoering van de expeditie Dutch Bloodbrothers heeft een trekkracht van 15 ton.

Expeditie Bloodbrothers
Met de opbrengst van het boek, dat veel Nederlanders de ogen zal openen, willen Daniël en Michiel andere land- en lotgenoten helpen bij hun zoektocht naar familie in Nederland. In 2011 staat een expeditie door Afrika gepland om in de steek gelaten bloedbroeders- en zussen — velen kunnen niet lezen en schrijven — de kans te geven hun afkomst te achterhalen waarmee ze zicht krijgen op een acceptabeler leven.

Michiel: “In Ethiopië werden door Nederlanders zo’n 50 halfbloedkinderen verwekt waarvan er nog 30 in leven zijn. Onder Ethiopische omstandigheden wordt je niet veel ouder dan 40. Daniël haalt het dubbele gezien zijn bouw. Overigens zit zijn lichaam vol met littekens van messteken en kogelinslagen. Eén litteken op zijn borst laat zien dat hij tijdens een aanslag op zijn leven, met een groot kapmes, op het nippertje aan de dood is ontsnapt.”

Michiel heeft naar aanleiding van zijn inspanningen en door de afgebroken inspanningen van de KRO en publicaties in het magazine van de krant NRC inmiddels contact met een Nederlandse vrouw die graag een door haar man verwekte Ethiopische halfbloed wil ontmoeten.

Locatie en informatie
De presentatie van het boek ‘De vergeten Nederlanders’ vindt donderdag 26 augustus 2010 om 14.00 uur plaats in de Afrikaanse woonkamer van de familie Hoek, Fonteinwei 1, 8567 JT Oudemirdum (Friesland), 06-29180802 (mobiel Michiel Hoek), tel. 0514-571243 (fietsenzaak Michiel Hoek) of 0514-572155 (privé Michiel Hoek). E-mail Michiel Hoek: fietshoekje@bikerider.com. Website: www.devergetennederlanders.nl Het is uitgegeven door Free Musketeers in Zoetermeer, www.freemusketeers.nl en kost 25 euro. Het boek is vanaf 27 augustus te bestellen bij Free Musketeers en Bol.com en ook te koop bij ’t Fietshoekje in Oudemirdum.

 Info: www.fietshoek.nl