Publicatiedatum: 9 september 2011
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Fryslân Fan: Orgelmaker Henk Braad

Hij woont in het Overijsselse Paasloo, leest het Friesch Dagblad, werkt als kerkorgelrestaurateur bij Bakker en Timmenga in Leeuwarden, kan zeilen en zijn harmoniummuseum is een toeristische attractie in het grensgebied van Friesland en Overijssel. We hebben het over de 57-jarige Henk Braad aan de Horstweg in Paasloo waar hij op zaterdagen en zondagen van mei tot en met september van 13.00 tot 17.00 mensen wegwijs maakt in de wereld van windorgels. 55 heeft hij er. De oudste, met een blaasbalg en luchtmotor, dateert van 1860.

Werking

Het geluid van een harmonium wordt geproduceerd doordat lucht uit de balg langs metalen tongetjes geleid wordt (drukwind = bovendruk), of door een balg langs dergelijke tongetjes gezogen wordt (zuigwind = onderdruk). De luchttoevoer wordt in gang gezet bij het indrukken van een toets op een klavier. De balg wordt meestal voorzien van lucht door een tweetal pedalen. Veelal zijn net als bij een orgel registers aanwezig waarmee de lucht naar verschillende groepen van tongetjes geleid kan worden, ten behoeve van de klankkleur en het volume. Harmoniums kunnen meerdere manualen en registers bevatten. Een harmonium is net als een mondharmonica en een accordeon een aerofoon en tegelijk een lamellofoon. De klank ontstaat door de resonantie van de tongetjes en de door de bewegende tongetjes veroorzaakte luchttrillingen.

 

Plezier

De heer Braad (57) heeft 55 kostbare windorgels onder handen genomen en een plaats in zijn woon- en expositieboerderij gegeven. “Plezier zit niet in het geld, maar in het geluid dat een harmonium voortbrengt.” Bijzonder vindt hij de “bourdon” (Frans voor hommel) die hele diepe tonen, zware bassen produceert.

Het harmoniummuseum in Paasloo.

Info orgelmakerij: www.bakker-timmenga.nl