Friesland speelt hoofdrol op groot nautisch evenement in Frankrijk

Publicatiedatum: 2 mei 2013
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Tjotters, Fries jacht en Friese sloep op bootshow in Bretagne

VANNES (F) – Het bureau voor toerisme Friesland Holland verzorgt tijdens de Semaine du Golfe in de baai van Morbihan aan de Atlantische Oceaan — een soort Sail Amsterdam van 6 tot 12 mei 2013 in Bretagne — de toeristische informatie over Nederland en het varen met traditionele zeilschepen in en rondom Friesland. Friesland Holland staat met een stand in het Holland dorp in Vannes. Het Friese marketingbureau gaat met een promotiewagen met een moderne vakantiesloep naar Arzon, op een schiereiland.

Elf Friese tjotters en het bureau voor toerisme Friesland Holland gaan begin mei naar de baai van Morbihan waar van 6 tot en met 12 mei een groot nautisch festival plaatsvindt.

Fransen kunnen een vaarvakantie met een Fryslân Cruiser winnen om daarmee bijvoorbeeld de nieuwe Elfstedenvaarroute te varen. Het noordelijke traject is sinds begin mei 2013 vaarklaar voor boten met een kruiphoogte van max. 2,40 en een maximale diepgang van 1,30 m. De prijs is beschikbaar gesteld door Friesland Holland Travel, de reisorganisatie van het Friese bureau voor toerisme, en Ottenhome Heeg, verhuurder van zeil- en motorboten bij Sneek.

Tour de Frise in Frankrijk
In de afgelopen winter was het Friese bureau ook al Franse toeristen aan het werven in Auxerre in Bourgogne in het kader van vriendschappelijke betrekkingen tussen de Friese Turfroute en de Franse boomstammenroute Canal du Nivernais. “Fransen zijn gek op boten, vooral op schepen met een bijzondere gebruiksgeschiedenis. Vaarbewijsvrij varen door Friesland moet nog door hen ontdekt worden; het is voor hen bijna onvoorstelbaar wat hier mogelijk is,” zegt de ook Frans sprekende directeur van het toeristenbureau, Albert Hendriks in Wolvega. In juli gaat hij weer met een combinatie naar Auxerre in verband met een groot nautisch evenement.

Initiatiefnemers
Jack van den Berg uit Heeg, de gepensioneerde baas van recreatieschap De Marrekrite (gratis ligplaatsen in de Friese natuur), Thedo Fruithof uit Enkhuizen, de organisator van de Klassieke Schepenbeurs en oud-medewerker van het Zuiderzeemuseum, en journaliste Karen Meirik uit Arzon (Bureau Bretagne, Fryslân fan) hebben de grote Friese deelname in gang gezet en mogelijk gemaakt. Friesland Holland werd door het drietal benaderd vanwege de beschikbaarheid van magazines en toeristenkaarten over Friesland in de Franse taal en vanwege de beschikbaarheid van rijdend materieel, zoals boottrailers en promotiewagens.

Friese Tjottervloot naar Morbihan
Er komen elf tjotters uit Heeg onder aanvoering van Jacques van den Berg naar de Semaine du Golfe, waar ze ook een belangrijke rol krijgen bij de verschillende parades en het nachtelijke spektakel op Hemelvaartdag, 9 mei.

Een tjotter is een authentiek Fries zeilscheepje van ongeveer 5 meter lengte. Het vaart met een grootzeil met gaffel en een fok. De mast kan eenvoudig naar beneden om onder de vele bruggetjes door te kunnen. In plaats van een kiel heeft het scheepje aan beide zijden een ophaalbaar zwaard. Daardoor kan het zonder problemen door de ondiepe Friese wateren varen. Ruim een eeuw geleden was de tjotter het werkbootje van vissers en boeren.

De Friese Tjottervloot ligt in Heeg, waar ze sowieso van traditionele schepen houden. Na de tweede wereldoorlog begon de familie Piersma in Heeg een zeilschool en jeugdherberg. De zeilschool groeide snel en daarmee ook het aantal tjotters, waarvan de eerste al uit 1936 dateert.
Hoewel er in de afgelopen zeventig jaar veel is veranderd, is de vloot gebleven. Duizenden scheepseigenaren, schippers en maten van de typisch Nederlandse ronde- en platbodemschepen hebben hier hun opleiding gehad. Daarmee is de Friese Tjottervloot van groot belang geweest voor de goed onderhouden Nederlandse vloot van 5000 traditionele schepen.

IJszeilers op de havenpromenade
Vijf traditionele ijszeilers (zeilboten op glij-ijzers) afkomstig van de Gouwzee zoeken tijdens de Semaine du Golfe de zon op in de haven van Vannes. In het Holland Dorp krijgen ze een ereplaats en de actieve Stichting IJsschuiten Gouwzee (SIJG) stuurt flink wat mensen mee om tekst en uitleg te geven. Deze vrijwilligers gaan zo ver in hun pogingen om een winterse sfeer te creëren dat er zelfs een Koek en Zopie komt.

De ijszeilers die meegaan zijn: de Maris Stella uit 1930, de Hudson III uit 1920, de Oranje uit 1905, de Willem Barends II uit 1843 en de Geshe. Het is de eerste keer dat de SIJG met zo’n representatieve selectie uit de totale vloot meedoet aan zo’n groot nautisch evenement. Gemiddeld halen ijszeilers een snelheid van 70 km per uur maar de snelste haalt wel 160 km per uur.

Wedstrijden klompschepen
Bretonnen en Nederlanders hebben een emblematisch schoeisel gemeen: de klomp. Dus welke activiteit is beter geschikt voor het Holland Dorp (Village Pays-Bas) in Vannes dan klompbootjes bouwen. Deze traditie is typisch Nederlands. Wellicht een indirect gevolg van onze vermaarde zuinigheid: klompen zijn en waren vooral van populierenhout gemaakt. Dit slijt vrij snel en dan is er altijd één klomp die het eerste breekt. Van deze overgebleven klomp mochten de kinderen dan een bootje maken. Deze traditie wordt nieuw leven ingeblazen in samenwerking met Bretonse scholen en buitenschoolse opvang in de aanloop naar de Semaine du Golfe en zal tijdens het evenement resulteren in een aantal zeilwedstrijden, die qua spanning niet hoeven onder te doen voor het Friese skutsjesîlen.

De klomppakketten die Bureau Bretagne, de organisatie van de Semaine du Golfe, aan de scholen ter beschikking stelde, komen van de Friese klompenmakerij Scherjon uit Noardburgum (www.markantfrieslandroute.nl) Deze Holland-promotieactie veroorzaakte ongekende interesse voor het “schoeisel” en Nederland, zo meldt journaliste Karen Meirik uit Frankrijk.

René de haringman
Traditioneel haringroker René Godvliet komt uit een echte vissersfamilie. Hij groeide op in het dorp Venhuizen aan de vroegere Zuiderzee. Zijn opa was haringvisser, maar zijn vader ving na het afsluiten (1932) van de Afsluitdijk vooral paling. Als pa die paling op traditionele wijze rookte, stond René er met zijn neus bovenop. Zijn moeder ging met de vers gerookte paling in het dorp van deur tot deur. Toch werd René geen visser, maar timmerman. Totdat in 1992 het Zuiderzeemuseum hem vroeg of hij haring wilde roken tijdens een groot maritiem evenement in Brest en Douarnenez (West-Bretagne). René greep deze kans om zijn familietraditie voort te zetten met beide handen aan. Sindsdien trekt hij van festival naar festival. Wie zijn haringstand in het Holland Dorp in Vannes bezoekt, stapt een eeuw terug in de tijd. Het ruikt er naar het smeulende mengsel van eiken-, beuken- en vurenhout, waar de haring boven hangt.

Info bootevenement: www.semainedugolfe.com/
Info Fryslân Cruiser: www.frieslandhollandtravel.nl/bootvakanties/prive-motorbootlessen/fryslan-cruiser-met-vaarinstructie-en-assistentie1
De website van journaliste Karten Meirik, de Friesland Holland connectie in Frankrijk: www.bureaubretagne.com/index.aspx