Boeing-piloot Christian Smulders uit Amsterdam en Friese technici creëeren stoere E-boat: Lillebror 78 E-Tourer

Publicatiedatum: 31 december 2014
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Elektrisch varen nieuwe stijl:
meer power, veel grotere actieradius, nóg stiller en ongekend comfort

AMSTERDAM/BLESDIJKE/OLDEMARKT (NL) – Boeing-piloot Christian Smulders (36) uit Amsterdam kocht ooit een paar afgedankte reddingssloepen in Noorwegen. Na een eigenhandig uitgevoerde “extreme makeover” tot pleziervaartuig wist hij de boten met winst te verkopen. In 2012 kreeg hij tijdens een vakantie in Zweden een oude aluminium geklonken reddingssloep in handen. Dat vaartuig, afkomstig uit een vliegtuigfabriek, werd de bron van inspiratie voor de ontwikkeling van een geheel nieuwe type elektrische toerboot: de E-tourer.

Made in Fryslân, omdat Smulders daar de benodigde kennis van elektrische aandrijving en jachtbouw vond. De merknaam ‘Lillebror’ is een eerbetoon aan zijn in 2008 verongelukte broer. Het is Zweeds voor kleine broer. De bijzondere boot beleeft zijn eerste marktintroductie op ’s werelds grootste watersporttentoonstelling, Boot in Düsseldorf (17-25 januari 2015), maar zal ook op Boot Holland in Leeuwarden (6-11 februari 2015) te zien zijn als een sensatie op het gebied van elektrisch varen.  

Piloot Christian Smulders in zijn in Friesland gebouwde Lillebror 78 E-Tourer. De goedkoopste versie kost €45.000,-, vaarklaar.	De Lillebror 78 E-Tourer glijdt met minimale weerstand over het water dankzij de extreem lange waterlijn. Het vaak bij snelle tendersloepen toegepaste uitstekende trimvlak aan de achterzijde is bij de E-Tourer volledig in het rompontwerp opgenomen. De scherpe voorsteven helt zelfs iets achterover, feitelijk heel praktisch bij lichte aanvaringen met kaden.

Passie
Smulders: “Ik was zeer onder de indruk van de kwaliteit van de ruim 60 jaar oude Zweedse sloep, die ik na een refit goed kon verkopen. Beroepshalve heb ik echter meer op met hedendaags functioneel design en high tech. Eind 2013 ontsproot bij mij het plan om een revolutionaire toerboot te ontwerpen, puur vanwege mijn passie voor watersport — boten opknappen, sloepvaren en kitesurfen — en voor techniek en design.”

Sleutelwoorden van de vliegende jachtontwerper: trailerbaar, eigentijds, duurzaam, aluminium, elektrisch, pittig, grote actieradius, onderhoudsarm, comfortabel en betaalbaar. Een spraakmakende toerboot moest het worden. Niet de zoveelste sloep, maar een soort Tesla op het water.

Kennis en ervaring van Friezen
Speurend op het internet naar specialisten ontdekte hij dat Friezen zijn ideeën het beste konden verwezenlijken en vermarkten: Lasbedrijf Leeuwarden, Combi Noord in Grou, Waterworld Electronics in Blesdijke en Oldemarkt, jachtinstallatiebureau Mark Bijstra en Flexiteek, beide in Sneek, en Holland Yachts & Boats in Wolvega. Laatstgenoemde is een formule van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland, dat zich bezighoudt met de bevordering van export en verhuur van in Friesland gebouwde boten en het elektrisch varen.
“Al deze bedrijven hebben veel expertise in huis op het gebied van jachtbouw, elektrisch varen en internationale marketing,” licht Smulders toe.  
 

De Lillebror 78 E-Tourer glijdt met minimale weerstand over het water dankzij de extreem lange waterlijn. Het vaak bij snelle tendersloepen toegepaste uitstekende trimvlak aan de achterzijde is bij de E-Tourer volledig in het rompontwerp opgenomen. De scherpe voorsteven helt zelfs iets achterover, feitelijk heel praktisch bij lichte aanvaringen met kaden.

De motor en accu’s bevinden zich onder de zelflozende kuipvloer, onder de waterlijn. Ze geven de Lillebror 78 E-Tourer daardoor een grote stabiliteit. Dankzij een automatisch meedenkend motormanagementsysteem kan gemakkelijk acht uren worden gevaren zonder bijladen.

De Lillebror 78 E-Tourer biedt acht personen ongekend veel loungeruimte.

De Lillebror 78 E-Tourer biedt acht personen ongekend veel loungeruimte.	Optioneel: Italiaans lederen stuurwiel en kussens.

Wereldpremière
Op Boot in Düsseldorf (17-25 januari 2015) presenteert Smulders in hal 17 zijn eerste Lillebror 78 E-Tourer, samen met Waterworld Electronics van uitvinder Sebastiaan Strampel uit Blesdijke, op een stand van Holland Yachts & Boats.
Smulders: “We hebben voor de introductie op Boot Düsseldorf gekozen vanwege het internationale karakter en de grote interesse in Duitsland voor onze kennis van elektrische voortstuwing van boten. We hebben een voorsprong. Duitsers en jongere Nederlanders, die ook in groten getale Boot bezoeken, houden niet zo van klassieke Hollandse sloepen, maar meer van modern design en geavanceerde techniek.”

Intelligent E-boat Power Pack
De Lillebror 78 E-Tourer meet 7,8 bij 2,5 m en weegt 1850 kg incl. accu’s. Met een 10 kW motor bereikt hij een maximumsnelheid van 12 km per uur, de rompsnelheid. De voor de actieradius ideale cruisesnelheid ligt rond 8 km per uur. Bij die snelheid kan minstens 8 uur worden gevaren zonder bijladen.

De E-Tourer heeft onderhuids de meest efficiënte en stille elektromotor-accucombinatie, ontwikkeld door Waterworld Electronics in Blesdijke (Friesland) en Oldemarkt (Overijssel). De onderneming van de uitvinders en elektrotechnici Sebastiaan Strampel en Mario Bor heeft sinds het op de markt brengen van hun Intelligent E-boat Power Packs een flinke groei meegemaakt, vooral na de introductie van de testsloep E-sensation op Boot 2014 in Düsseldorf. Daar verkregen orders uit het binnen- en buitenland resulteerden later in nog meer opdrachten. Ook op Boot Holland in Leeuwarden was de interesse groot.   

Elektrisch varen is volwassen en sensationeel
In de motorisering van de Lillebror E-tourer zit ook veel denkwerk van verkeersvlieger Smulders, bijvoorbeeld met betrekking tot het accupakket. Dat moest zo klein en krachtig mogelijk zijn. “De door mij in de luchtvaart vergaarde kennis op het gebied van energiemanagement en aërodynamica heb ik natuurlijk vol ingezet.”

De samenwerking met de heren Strampel en Bor heeft uiteindelijk geresulteerd in het productierijp maken van nog krachtigere elektrische aandrijfunits, bijvoorbeeld om de E-tourer op te voeren of voor inbouw in grotere motorjachten en rondvaartpramen.

Productontwikkelaar Strampel: “Elektrisch varen is mede door subsidies van de provincie Fryslân volwassen geworden en eindelijk verlost van het suffe imago. De jachtbouw heeft met toepassing van onze compacte E-boat Power Packs veel meer ontwerpmogelijkheden gekregen dan bij plaatsing van conventionele diesel- en benzinemotoren. Bovendien valt door onze seriematige productie van powerpacks de investering in elektroaandrijving niet meer hoger uit dan bij installatie van conventionele schroefasaandrijving. Bovendien is elektroaandrijving veel onderhoudsarmer en goedkoper, naast de grote voordelen als ongekende stilte, comfort en bedieningsgemak.”

Bewuste keuze voor toeren
Smulders: “Bij het ontwerp van mijn boot stond ik voor de keuze van een snel of langzaam onderwaterschip. Een boot gaat in principe niet harder dan de rompsnelheid. De rompsnelheid is de snelheid van een schip waarbij de lengte van de boeggolf gelijk is aan de lengte van het schip. Als de snelheid toeneemt, neemt de grootte van de boeggolf toe en daarmee zijn golflengte. Wanneer de rompsnelheid wordt bereikt, wordt het schip gevangen in pure waterverplaatsing. Het kan nauwelijks meer in snelheid toenemen, ondanks extra voortstuwend vermogen. Meer vermogen wordt door de motor en de schroef uitsluitend omgezet in het opbouwen van meer golven en niet in snelheid, tenzij je een type schip hebt dat kan planeren, uit het water kan komen, zoals een speedboot. Dit kost extreem veel energie. Ik zou ook extra power in mijn E-Tourer kunnen plaatsen, maar een sterkere motor vergt ook een aanzienlijk duurder accupakket én een vaarbewijs als de snelheid boven de 20 km per uur komt. Omdat je in Nederland binnendijks vrijwel nergens hard mag varen, de meeste mensen het liefst toeren door natuurgebieden en mooie plaatsen, heb ik eerst voor een toerversie gekozen. Maar de komst van een Lillebror E-speedboat sluit ik niet uit.”

Technische projectpartners

Meer informatie van de producent over
de Lillebror 78 E-Tourer:
Christian Smulders
Lillebror Marine
Sassenheimstraat 60 – 1
1059 BK Amsterdam
Nederland
Telefoon: +31 (0)646086302
info@lillebrormarine.nl
www.lillebrormarine.nl
KvK 58471618 (Amsterdam)

Meer informatie over de elektrische voortstuwing,
het Intelligent E-boat Power Pack
van Waterworld Electronics
in de Lillebror 78 E-Tourer:
Sebastiaan Strampel
Water World Electronics
Weerdijk 14
8375 AX  Oldemarkt
Nederland
Telefoon: +31 (0)622156812
www.waterworldelectronics.nl
info@waterworldelectronics.nl
KvK Noord-Nederland: 58107460

Meer informatie over het
Zero Tolerance Alarm
in de Lillebror 78 E-Tourer:
Sebastiaan Strampel
Zero Tolerance Alarm (onderdeel van DumiTech)
DumiTech
Markeweg 145
8398 GN Blesdijke
Nederland
Telefoon: +31 (0)622156812
www.zerotolerancealarm.nl
info@zerotolerancealarm.nl
KvK Noord-Nederland: 52912728

In de solide geïntegreerde bekerhouders — tien in totaal — kunnen drankjes en losse items veilig neergezet worden. De bekerhouders zijn voorzien van een waterafvoer.

De opstapjes boven het zwemplateau zijn voorzien van geïntegreerde handvatten om gemakkelijk uit het water te kunnen klimmen.	Onder alle banken zijn ruime opbergmogelijkheden, ook voor de stootwillen.

De in- en uitklapbare kikkers geven de Lillebror 78 E-Tourer een prachtige minimalistische look.

De luchtvaart en de scheepvaart ontmoeten elkander in de Lillebror 78 E-Tourer. De boot is voorzien van een schroef met ‘wingtips’, vleugeltippen. Hierdoor accelereert de boot extra snel en kan geruisloos gecruist worden.	Het zonnedek van de Lillebror 78 E-Tourer is een toplocatie bij het varen door natuurgebieden. Voor de kussens zijn ruime opbergmogelijkheden. Er is ook plaats voor een chemisch toilet.

De koelkast is optioneel.	De romp van de trailerbare Lillebror 78 E-Tourer is in elke gewenste kleur leverbaar, gewrapt met folie of voorzien van poedercoating. Voor het onderwaterschip is milieuvriendelijke anti-aangroei-folie leverbaar.

Eenvoudige bediening — ergonomische gashendel en duidelijke display — en optimale diefstalpreventie, want starten geschiedt met een elektronische sleutel, gekoppeld aan een ingenieuze alarminstallatie. Om de snelheid te verhogen of te verlagen worden meestal goedkope potentiometers (potmeters) toegepast, maar deze zijn storingsgevoelig. De bediening met een gashendel is logischer, preciezer en veel solider.

Onbezorgd op pad. Als de accucapaciteit te snel verminderd door onvoordelig vaargedrag — vaak snel accelereren en langdurig op topsnelheid varen   treedt het altijd parate motormanagementsysteem in werking. Het vermogen wordt gereduceerd zodat de schipper altijd de thuishaven kan bereiken. Tijdelijk snel accelereren, bijvoorbeeld om een kanaal voor de beroepsvaart over te steken, blijft uiteraard mogelijk. Overigens wordt het hogere verbruik bij onrustig en snel varen ook goed zichtbaar gemaakt op het display: de actieradius wordt veel kleiner.

Voor de Lillebror 78 E-Tourer is een luxe en degelijke cabriokap ontwikkeld.

Testvaart met de Lillebror 78 E-Tourer op een avond in de late herfst van 2014. V.l.n.r. elektrotechnicus Maria Bor van Waterworld Electronics in Oldemarkt, vliegenier en jachtontwerper Christian Smulders uit Amsterdam en in de boot Sebastiaan Strampel uit Blesdijke, productontwikkelaar bij Zero Tolerance Alarm en Dumitech in Blesdijke en Waterworld Electronics in Oldemarkt. De mannen voegden hun specifieke kennis van voortstuwing, weerstand, elektrotechniek en motormanagement samen om een toerboot te kunnen bouwen die unieke prestaties levert, wereldwijd gezien. De Lillebror 78 E-Tourer is leverbaar vanaf €45.000,-.

Elektrotechnicus Maria Bor van Waterworld Electronics in Oldemarkt (links) en Sebastiaan Strampel uit Blesdijke, productontwikkelaar bij Zero Tolerance Alarm en Dumitech in Blesdijke en Waterworld Electronics in Oldemarkt. De mannen voegden specifieke kennis van voortstuwing, weerstand, elektrotechniek en motormanagement samen om een toerboot te kunnen bouwen die — ook wereldwijd gezien — unieke prestaties levert.

Het hart van de innovatieve Lillebror 78 E-Tourer, een Intelligent E-boat Power Pack van Water World Electronics in Oldemarkt.	De Lillebror 78 E-Tourer tijdens een showvaart op rivier de Linde ten zuiden van Wolvega.

De Lillebror 78 E-Tourer tijdens een showvaart op rivier de Linde ten zuiden van Wolvega.