Akelig stil op Friese Turfroute: sluiswachter wacht uren op boot

Route staat zelfs niet in promotiemagazine van belanghebbend Appelscha

APPELSCHA (NL) – Zo druk het is op de Friese meren, zo rustig is het op de gratis toegankelijke Turfroute. De veenvaarten door en langs de natuurgebieden van de gemeenten Heerenveen, Ooststellingwerf (Oosterwolde) en Opsterland (Gorredijk, Beetsterzwaag) lijken helemaal uit de gratie bij de provincie, die de route wel fors verbeterde voor vele miljoenen, maar vervolgens de beherende Stichting De Nije Kompanjons niet meer toestond entreegeld te heffen, nodig voor de promotie.

Een paar jaar geleden kapten de vrijwilligers uit Hemrik, Gorredijk, Oosterwolde, Appelscha en Oldeberkoop er demonstratief mee, omdat de provincie ook geen aparte subsidie voor de marketing wilde verstrekken. De gevraagde steun bedroeg maar een paar duizend euro. Ook de gemeenten, die aardig wat geld in de vaarroute hebben gestoken, laten de boel de boel.

Mienskip buiten spel
Sinds het wegvallen van de inzet van vrijwilligers, de “mienskip”, droogt de toestroom van pleziervaarders van de drukke Friese meren naar de groene Turfroute geleidelijk op. Jachtverhuurders ontraden zelfs hun gasten de route te bevaren. Die is vaak letterlijk groen door de weelderige groei van waterplanten en die kunnen de aandrijving en de koeling van de motor verstoren. De sluiswachter in Wijnjeterp, Nico Bleeker, schrijver van het boekje ‘Van boord op de Turfroute’, ziet de verloedering van de aandacht en de authenticiteit van de Turfroute met lede ogen aan.

Vreemde snuiters
Hij vindt, net als Albert Hendriks van het bureau voor toerisme Friesland Holland, dat de vijf eeuwen oude turfgeschiedenis van Zuid-Oost Friesland bewaard moet worden en zelfs UNESCO Werelderfgoedwaardig is. Maar de provincie stuurt aan op verdere modernisering. Een klein detail: de houten duwstok is nu van glasvezel. Vreemde snuiters uit Leeuwarden, die niets hebben met de turfwinning en de daarmee samenhangende vrachtvaart, nu pleziervaart, komen de bedieners van de bruggen en sluizen geregeld de les lezen. Volgens Bleeker, die vaak uren moet wachten voordat hij boten in het vizier krijgt, kunnen je zeggen wat je wilt van “de oude heren” van De Nije Kompanjons, maar ook dit jaar blijkt weer dat zij de marketing beter voorelkaar hadden dan de provincie en de gemeentelijke VVV’s nu. Zelfs in de toeristengids van Appelscha — de gemeente Ooststellingwerf is de subsidieverstrekker — vind je geen kaart van de Turfroute!

Het stopzetten van de promotie verklaart voor een deel de stilte op de Opsterlandse Compagnonsvaart. Ook het bureau voor toerisme Friesland Holland krijgt geen subsidie meer voor de promotie van de Turfroute op buitenlandse boten- en vakantiebeurzen, terwijl juist buitenlanders die sluisjes zo leuk vinden. Tot de buitenlanders mag je ook de bootjesmensen uit de randstad en Brabant rekenen. Hendriks: “Elke keer als ik ze tref, zijn ze heel enthousiast over “de expeditie”, want dat is het.”

Getallen
Tot 22 juli 2019 passeerden dit jaar maar 251 boten de Damsluis bij Appelscha. Bij Mildam kwamen maar 116 boten de streek binnenvaren. Het drukst is het aan de westzijde van het veengebied, bij de Rolbrêge en Warrebrêge bij Tijnje, respectievelijk 448 en 316 passages. In Gorredijk werden bij de lokale brugen in totaal 232 boten geteld, maar de brug in het centrum liet maar 35 boten door. Deze cijfers komen van de provincie #Fryslân. Ter vergelijking: de sluismeesters van de Johan Frisosluis in Stavoren, Elfstedenstad aan het IJsselmeer en het kanaal naar Heeg en Sneek, schutten in de zomer tussen 500 en 900 boten per dag!

Polderhoofdkanaal
Hoeveel boten tot nu toe het Polderhoofdkanaal tussen De Veenhoop en Nij Beets bevoeren, zegt de provincie nog niet te weten. De vaart, een belangrijke schakel tussen de Friese meren en de kanalen van Zuid-Oost Friesland en waarover continu veel gedoe is vanwege de vermeende aantasting van het waterroofkeverbestand, is toegankelijk voor boten die niet dieper steken dan 1,10 m. Een harde drempel in beide invaarten keert schepen met een grotere diepgang. De Turfroute is geschikt voor jachten met een diepgang tot 1,30 m, maar die kunnen dus niet via het Polderhoofdkanaal binnenkomen.

Meer info:
www.turfroute.nl (de laatste update dateert van 6 augustus 2018)

Vakantieland Friesland:
www.provinciefriesland.frl

Fiets-, vaar- en wandelvakanties van het bureau voor toerisme:
www.frieslandtravel.com
www.frieslandfietsvakanties.com
www.boatcharterholland.nl

Friesland reisgidsen, magazines en routekaarten:
www.frieslandhollandwebshop.nl

Fries bureau voor toerisme:
www.frieslandholland.nl

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief