Eleven Fountains Tour: Elfstedentocht langs fonteinen van wereldberoemde kunstenaars

Nieuw arrangement van Friesland Holland: Elf Fonteinen Elf Steden

LEEUWARDEN (NL) – In de Friese Elf Steden zijn in 2018 en 2019 elf unieke fonteinen gebouwd, objecten van kunstenaars uit de hele wereld. Het miljoenenproject was een hoofdonderdeel van Leeuwarden-Friesland Culturele Hoofdstad van Europa 2018. De uitvoering was in handen van de Amsterdamse kunstcriticus en organisator van kunsttentoonstellingen Anna Tilroe.

De meeste fonteinen spuiten water, enkele verspreiden mist (Leeuwarden en Franeker) of vormen ijs (Dokkum). Ze staan op markante locaties, meestal in of nabij het centrum. De fonteinen worden ieder jaar op 22 maart, op de Wereldwaterdag, opgestart.

Bekende internationale kunstenaars
De ontwerpers zijn internationaal vermaard. Om een bij het karakter van de stad passend kunstwerk te kunnen maken kregen de kunstenaars de opdracht zich te verdiepen in de geschiedenis van de Elfstedenstad, rekening te houden met de beoogde locatie en kennis te maken met de plaatselijke bevolking. Dat leverde veel tumult op, zoveel dat de ijsfontein van Dokkum niet begin 2018, maar pas in het voorjaar van 2019 opgeleverd kon worden.
De commentaren op de gerealiseerde en zeer kostbare kunstwerken zijn zeer divers. Ze variëren van ‘hoogstaande kunst’ tot ‘kitsch en kermis op het niveau van pretparken als de Efteling’.

200 km
Bekijk alle fonteinen tijdens een 200 km lange Elf Fonteinentocht op de fiets (er zijn ook arrangementen met de auto, motor of boot) en oordeel zelf over de onderdelen van het omvangrijkste fonteinenproject ter wereld.
De Elffonteinentocht is een ingekorte Elfstedentocht op de fiets: 54 km korter door minder omwegen, met name in het kale en winderige noorden van Friesland (‘s winters bij een straffe oostenwind de hel, volgens schaatsers). De officiële schaatstroute, waarop alle Elfstedenroutes zijn gebaseerd, is trouwens ook 200 km. U fietst dus twee tochten tegelijk: de Elfstedentocht op de fiets en de Elffonteinentocht op de fiets.

Maak een selfie bij iedere fontein
Zet uzelf en uw medereizigers bij iedere fontein op de foto (bijvoorbeeld een selfie), het liefst met de fiets, als bewijs dat u daar was. Stuur de foto’s naar info@frieslandholland.nl. U ontvangt dan van ons een op naam gestelde Elffonteinen-oorkonde per post thuisgestuurd.

Win Friesland fietsvakantie Van der Valk Exclusief Wolvega
De leukste en grappigste kiekjes plaatsen wij op onze nieuwssite en social media nieuwsaccounts. Het mooiste plaatje van het seizoen is goed voor een gratis driedaagse fietsvakantie voor twee personen vanuit hotel Van der Valk Exclusief in Wolvega, all-in, ook inclusief de huur van twee zeer luxe e-bikes van Rent a Topbike, het fietsverhuurbedrijf van Friesland Holland Travel Service. Dit onderdeel van het bureau voor toerisme van Fryslân, Friesland Holland, is de officiële aanbieder van alle soorten Friesland vakanties.

Niet meedoen?
Wilt u niet dat uw foto’s gepubliceerd worden en wilt u dus niet meedoen aan de competitie, vemeld dit dan bij uw inzending.

Fietsarrangement ‘Elf Fonteinen Elf Steden’ veel toeters en bellen
Dit 6-daagse full service half pension fietsarrangement is gemaakt voor toerfietsers die van comfort, grote afwisseling, kunst, cultuur én natuur houden. Fietsers die zich graag laten verrassen.
Friesland Holland Travel Service, de reisorganisatie van het bureau voor toerisme Friesland Holland in Wolvega, heeft een prachtige Elf Fonteinenroute uitgezet. De dagafstanden variëren van 40 tot 60 km.

All-in full-service prijs: € 550,- (6 dagen – 5 nachten)
De prijs van het 6-daagse all-in arrangement ‘Elf Fonteinen Elf Steden’ bedraagt € 550,- per persoon op basis van twee personen in een kamer, half pension, verblijf in mooie en sfeervolle FH-hotels, waaronder een paar zeer luxe. U start en overnacht 1 x in Gaasterland (gerenoveerd bos- of meerhotel), 1 x in Harlingen (uniek in de binnenstad gelegen historisch logement) , 2 x in Leeuwarden (WestCord WTC hotel, Eden Oranje Hotel of Eurohotel), 1 x Sneek (Amicitia of Logement 3B in centrum).

De prijs is inclusief reserveringskosten, bagagevervoer van hotel naar hotel, toeristenbelasting, mobiliteitsgarantie (direct gelijkwaardige of betere vervangende fiets bij pech), reisgids Friesland Holland Travel Guide & Tourist Atlas (viertalig, 260 pagina’s!), Elf Fonteinenroutekaart en Friesland megatoeristenkaart met alle bezienswaardigheden. De zeer uitvoerige documentatieset ontvangt u direct na de boeking. U kunt dus thuis, ver voor vertrek, uw vakantie goed voorbereiden qua bezienswaardigheden en daarvan op de bank al genieten!

Alles op een rijtje
Prijs van het all-in arrangement ‘Elf Fonteinen Elf Steden’

Inclusief:
• Reserveringskosten
• Parkeren auto bij starthotel
• 5 x overnachting
• 5 x royaal ontbijt
• 5 x ‘s avonds een 3-gangen diner
• Toeristenbelasting
• Koffervervoer van logeeradres naar logeeradres
• Pech-onderweg-service (Friesland Holland Assistance Mobiliteitsgarantie: direct vervangende luxe huurfiets van Friesland Holland of, indien u dat liever heeft, vervoer van eigen fiets naar de fietsenmaker in de buurt van het reisdoel)
• Dikke route-informatiemap met viertalige Friesland Holland Travel Guide & Tourist Atlas (ter waarde van €25,-), brochures en kaarten.
• Friesland Vakantiepaspoort (uniek vijftalig informatieboekje over Friesland t.w.v. € 4,95)
• Non-stop bereikbare reisorganisatie! Het bijzondere van Friesland Holland is dat zij alle reizen zelf ontwikkelt, test, verkoopt en begeleidt, inclusief zaken als bagagevervoer en snelle pechhulp onderweg. Uitsluitend eigen personeel en materieel!

Exclusief:
• Reis- en annuleringsverzekering
• Lunches en drankjes
• Huur luxe toerfiets of long range top e-bike van Rent a Topbike (eigen fietsverhuurbedrijf van Friesland Holland Travel Service)

De fiets
U kunt uw eigen fiets meenemen, maar ook een huren van Rent a Topbike, de afdeling van Friesland Holland Travel Service (www.frieslandtravel.com) die heel luxe toerfietsen en elektrische fietsen verhuurt. De nieuwe e-bikes van Rent a Topbike (www.rentatopbike.nl) bieden 100 tot 150 km ondersteuning op één acculading!

Unieke service
Friesland Holland Travel Service vervoert uw reisbagage van hotel naar hotel. Bovendien kunt u elke dag rekenen op Friesland Holland Assistance: de beste pechservice van Nederland. Fiets stuk, lekke band? Direct een gelijkwaardige of luxere vervangende fiets van een topmerk!

Openbaar vervoer
Komt u met de trein? Dan kunt u ook in Leeuwarden starten vanuit een van onze dichtbij het centraal station gelegen hotels (Eden Oranje Hotel of WestCord WTC hotel).

Cadeaubon
Iemand verrassen met dit bijzondere Elf Fonteinen Elf Steden-arrangement of een andere Friesland-vakantie? Dat kan met een reischeque van Friesland Holland Travel Service.
Friesland Holland is dé Friesland-specialist, groot in all-in arrangementen en de grootste fiets- en vaarvakantieaanbieder van Nederland. Ook auto- en motorvakanties maken deel uit van het omvangrijke assortiment.

Meer informatie en boeken
Informatie over alle Elfsteden-arrangementen vindt u hier: www.frieslandtravel.com en www.elfstedenroute.nl en www.frieslandfietsvakanties.com en
www.elfstedenexperience.frl/11-fountains-route/
Kantoor: Friesland Holland Travel Service BV, Hoofdstraat West 38, 84721 HV Wolvega, Nederland, Tel. +31 (0)561-615364, info@frieslandholland.nl, www.frieslandholland.nl
Toeristisch nieuws over Friesland: www.friesnieuws.nl

Meer info:
www.11fountains.com

Watervakantiemagazine:
Blader hier in het nieuwe magazine over waterrecreatie in Friesland:
www.frieslandholland.nl/waterland/

Friesland reisgidsen, magazines en routekaarten:
www.frieslandhollandwebshop.nl

Vakantiebestemming Friesland Holland:
www.provinciefriesland.frl

Arrangementen van bureau voor toerisme van Fryslân:
www.frieslandtravel.com
www.frieslandfietsvakanties.com

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
Kosteloos abonnement op wekelijkse nieuwsbrief over toerisme, recreatie en evenementen in Friesland: www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief

Fontein 1. Leeuwarden (in het Fries ‘Ljouwert’): ‘Love’ van Jaume Plensa
 ‘Love’ bestaat uit twee 7 meter hoge, witte sculpturen van een jongen en een meisje. Hun gezichten zijn naar elkaar toegewend, maar hun ogen zijn gesloten. De gezichtsuitdrukking van de kinderen is sereen. Om hen heen hangt een 2 meter hoge mistwolk waar we in rond kunnen dwalen. “Ze dromen”, zegt Plensa. “Voor kinderen is de toekomst een droom vol beloftes.” De Spaanse kunstenaar kreeg zijn inspiratie voor de mistfontein toen hij ’s morgens vroeg de nevel boven de Friese velden zag. “In Friesland”, zegt hij, “komt het water uit de grond.”

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: De jeugd in de stad en de nevel over de velden
Materiaal: Kunsthars met marmerstof
Afmeting: 7 m hoog, 3 m omtrek
Locatie: Tegenover het centraal trein- en busstation van Leeuwarden, vlakbij de Achemeatoren.
Adres voor navigatiesysteem: Stationsplein 1, Leeuwarden.

De ontwerper:
Jaume Plensa (Spanje, 1955) woont in Barcelona.

Jaume Plensa geniet wereldwijd grote faam met zijn metershoge sculpturen van vooral vrouwenhoofden. Ze hebben de ogen gesloten en bieden een bijna meditatieve aanblik. De zo typerende sfeer van bezonkenheid en inkeer kwam prachtig tot uitdrukking in Plensa’s veel geprezen tentoonstelling in de Basilica di San Giorgio Maggiore tijdens de Biënnale van Venetië in 2105. Een absoluut hoogtepunt in zijn uitgebreide oeuvre is de Crown Fountain in het Millennium Park van Chicago, waarop gezichten van honderden inwoners verschijnen. Plensa heeft vele onderscheidingen gekregen, waaronder de Medaille de Chevalier des Arts et Lettres, de Velázquez Prize for the Arts in 2013 en in 2017 The Ten-Year Award to the Crown Fountain for Excellence in Architecture. Zijn sculpturen staan overal ter wereld in openbare ruimtes en musea, maar zijn nog maar zelden in Nederland te zien geweest.

Meer informatie: www.jaumeplensa.com

Fontein 2. Sneek (in het Fries ‘Snits’): De Fontein van Fortuna van Stephan Balkenhol
Op een gouden bol midden in het water staat een man met een Hoorn des Overvloeds. Het beeld verwijst naar Fortuna, de godin van het geluk en de schutsvrouwe van steden, families en volkeren. De overvloeiende hoorn symboliseert de materiële welstand van de gelukkige die ermee in aanraking komt. Maar de gouden bol draait voortdurend om zijn as, zodat het water, net als de toestroom van het fortuin, een onberekenbare, wilde kracht wordt. De overvloed die zich toevallig over ons uitstort, kan ons door het lot even snel weer worden ontnomen. Kijk maar naar de geschiedenis van Sneek.

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: De periodes van grote welvaart en neergang in Sneek
Materiaal: Brons, coating
Afmeting: Ruim 3 m hoog
Locatie: In het water van het Hoogend, bij de Sneker waterpoort.
Adres voor navigatiesysteem: Hoogend 1, Sneek.

De ontwerper:
Stephan Balkenhol, (Duitsland, 1957) woont in Duitsland en Frankrijk

Stephan Balkenhol brak in de jaren tachtig internationaal door met uit hout gehakte mensfiguren, iets wat in die tijd heel ongebruikelijk was. De sculpturen vertonen, zelfs als ze later in brons zijn gegoten, altijd duidelijke sporen van de hamer en beitels waarmee de kunstenaar de figuren uit een boomstronk heeft gehakt. De gezichtsuitdrukking en kleding van de figuren zijn neutraal zodat de kijker er zijn eigen verhaal van kan maken. Maar de lichte ironie waarmee Balkenhol de menselijke soort bekijkt, zal weinigen ontgaan. Dat sijpelt ook door in zijn werk in de openbare ruimte waarbij hij vaak de geschiedenis van een stad of locatie betrekt. Een veelbesproken werk is de sculptuur van een man in de rivier de Thames. Velen dachten dat er iemand verdronk. Balkenhols sculpturen tref je wereldwijd in vele steden aan evenals in tal van grote musea en galeries. Hij geldt als een van de belangrijkste hedendaagse beeldhouwers.

Meer informatie: www.stephenfriedman.com en www.akinci.nl

Fontein 3. IJlst (in het Fries ‘Drylts’): Onsterfelijke Bloemen – Rikka Shinji Ohmaki
Cultuur vormt zich, net als de natuur, laag op laag. Beide berusten op een grote onderlaag die niet verdwijnt, maar waar nieuwe generaties steeds weer op voortbouwen. Precies zoals ook de stad IJlst is ontstaan. De oude, grotendeels verwilderde stinzenplanten zijn tekens van die onzichtbare onderlaag en van de rol van de mens bij de ontwikkeling daarvan. De fontein ‘Onsterfelijke bloemen – Rikka’ verbindt bloeiende stinzenplanten als element uit de Friese natuur met een oude vorm van Japanse bloemschikkunst, Ikebana. Hij symboliseert de eeuwige verbintenis tussen mens, cultuur en natuur.

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: Het ontstaan van de stad uit de Ylostins en de Friese stinzenplanten
Materiaal: RVS, terrazzobeton, autolak, coating
Afmeting: Vaas 1,50 m hoog, 6 m doorsnee; boeket 4 m hoog
Locatie: Een speciaal aangelegd parkje bij de Dassenboarch, nabij houtzaagmolen De Rat.
Adres voor navigatiesysteem: Sneekerpad, IJlst.

De ontwerper:
Shinji Ohmaki, (Japan, 1971) woont in Tokyo

Al het werk van Shinji Ohmaki berust op zijn onderzoek naar wat ooit was, maar uit het collectieve geheugen verdween. Oude ambachten, verloren tradities, verdwenen bloemsoorten: voor hem zijn ze niet weg, maar liggen ze bedolven onder het stof van de tijd. ‘Cultuur’, zegt hij, ‘vormt zich net als de natuur laag op laag. Beide berusten op een grote onderlaag die niet verdwijnt maar waar steeds weer nieuwe generaties op voortbouwen.’ Het is aan hem als kunstenaar om ze in schoonheid weer tot leven te brengen. Zo bedekte hij muren en vloer van een grote zaal met in kleurig pigment uitgevoerde, oude bloemmotieven die onder de voetstappen van de bezoekers geleidelijk ook weer verdwenen. Ohmaki is vooral in Azië bekend maar trekt nu ook internationaal de aandacht. In 2016 werd een grote sculptuur van hem onthuld in de Garden Terrace Kiocho in Tokyo. Hij won verschillende grote prijzen.

Meer informatie: www.shinjiohmaki.net

Fontein 4. Sloten (in het Fries ‘Sleat’): Kievit van Lucy & Jorge Orta
‘Kievit’ toont een meisje dat op de schouders van een man staat. Ze houdt een vogel in haar hand. Onder de voeten van de man vormt een slordige stapel emmers, jerrycans en teilen de basis van de fontein. Deze universele containers waar het water kwistig in en uit stroomt, wijzen erop dat onze samenleving overvloedig beschikt over iets wat elders in de wereld helemaal niet vanzelfsprekend is: water – de bron van al het leven. De vogel die het meisje koestert is een kievit, een vogelsoort die in Friesland wordt bedreigd door de intensieve landbouw en veeteelt.

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: De kievit als bedreigde vogelsoort, water als levensbron
Materiaal: Brons, coating
Afmeting: 5 m hoog
Locatie: Op het G.G. van der Walplein bij de entree van Sloten, het kleinste stadje ter wereld.
Adres voor navigatiesysteem: Koestraat 1, Sloten.

De ontwerpers:
Lucy & Jorge Orta, (Groot Brittannië, 1966; Argentinië, 1953) wonen in Parijs

De sculpturen, installaties, borduurwerken en architecturale constructies van het veelzijdige kunstenaarsechtpaar staan volledig in het teken van voedsel-, water- en milieuproblematiek. Maar ook de immigratie- en vluchtelingenpolitiek zijn thema’s. Zij zoeken daarbij nadrukkelijk onze participatie. Bij The Meal bijvoorbeeld, een langjarig project dat in vele steden in de wereld plaats vindt, zitten honderden mensen aan lange, feestelijk gedekte tafels die telkens in het teken staan van een van de thema’s van de kunstenaars, zoals Brood of Drinkwater. Die thema’s komen ook terug in de door de kunstenaars ontworpen aankleding van de tafels. Voor hun intensieve onderzoeksprojecten in Antarctica en het Amazonegebied werken de Orta’s nauw samen met wetenschappers, NGO’s en de lokale bevolking. De excursies leiden tot belangwekkende thematische tentoonstellingen. Lucy & Jorge Orta ontvingen verschillende prijzen waaronder in 2007 de ‘Green Leaf Award’ voor artistieke uitmuntendheid met een milieubewuste boodschap van het Nobel Peace Center in Oslo.

Meer informatie: www.studio-orta.com
Studio Orta op Facebook
Lucy + Jorge Orta op Instagram
Studio Orta op Twitter

Fontein 5. Stavoren (in het Fries ‘Starum’): De Vis voor Stavoren Mark Dion
De zee geeft, de zee neemt. Stavoren, ooit een rijke Hanzestad, kan erover meepraten. Overstromingen, zeehandelsoorlogen, een haven die verzandde: meermalen verviel de stad tot armoede. Maar telkens richtte ze zich op en brachten zeevaart en visserij nieuwe welvaart. Volksverhalen als ‘de Vrouwe van Stavoren’ vertellen van dat wisselvallige lot. ‘De Vis voor Stavoren’ voegt daar een nieuw verhaal aan toe, met een knipoog naar een symbolische prent van Pieter Bruegel de Oude: ‘Hoe grote vissen kleintjes eten!’ We zien hoe de enorme open muil van een machtige vis ons langs de watersproeiende lippen naar binnen lokt. Wie ontsnapt in Stavoren de dans?

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: De visserijgeschiedenis van Stavoren en een prent van Pieter Bruegel de Oude
Materiaal: Kunsthars, PU-schuim, staal
Afmeting: Vis: 3,26 m hoog, 6 m breed, 8,40 m lang
Locatie: Het plein bij de Stationsweg
Adres voor navigatiesysteem: Stationsweg 1, Stavoren.

De ontwerper:
Mark Dion, (Verenigde Staten, 1961) woont in New York

Het veelzijdige oeuvre van Mark Dion is één groot onderzoek naar de manier waarop officiële instituties ons begrip van de geschiedenis, de kenniswetenschap en de natuur vormen en bepalen. Dion duikt daarvoor diep in de geschiedenis van een onderwerp of een locatie en haalt daar als een archeoloog allerlei verborgen aspecten uit tevoorschijn die hij op zijn eigen manier ordent en rangschikt, vaak in ‘Wunderkammer’-achtige installaties. Dat leidt vaak tot verrassend nieuwe inzichten. Dions werk is humorvol, maar kent ook scherpe kantjes, vooral als het onze omgang met het dierenrijk betreft. Zo gaf hij in 2016 met zijn installaties voor het Drents Museum de jacht er kolderiek maar stevig van langs. Dion heeft vele internationale projecten en tentoonstellingen op zijn naam en grote musea als het MoMa in New York en de Tate Gallery in Londen bezitten werk van hem.

Meer informatie: www.tanyabonakdargallery.com

Fontein 6. Hindeloopen (in het Fries ‘Hylpen’): Flora & Fauna Shen Yuan
Inspiratiebron voor de fontein van Hindeloopen is de levensboom op het stadswapen, met het hert en de hinde die hem omringen. De boom symboliseert de levensenergie, maar staat ook voor wijsheid. Het hert en de hinde voeden zich hiermee. Nu zetelen prachtige exotische vogels in de boom. Als je op het grote, houten gewei zit dat de boom omringt, zie je hoe ze waterspuwend met elkaar ‘praten’.

Het kunstwerk:
Inspiratiebron: Het oude stadswapen van Hindeloopen
Materiaal: Koper, staal, Accoya-hout, steen
Afmeting: Boom: 3,60 m hoog, 2,50 m breed; geweien: 7,50 m lang, 2,10 m hoog
Locatie: Het veldje bij de Nieuweweg
Adres voor navigatiesysteem: Nieuweweg 1, Hindeloopen.

De ontwerper:
Shen Yuan (China, 1959) is een van de weinige vrouwelijke Chinese kunstenaars die tot de internationale kunstwereld is doorgedrongen. In al haar werk toont ze dat culturen elkaar voortdurend onderling beïnvloeden, maar ook dat je daarbij je eigen achtergrond niet hoeft te verloochenen. Steeds zie je sporen van de traditionele Chinese kunst gecombineerd met een indrukwekkend ambachtelijk vakmanschap. Dit alles past naadloos op de eigen en toch open cultuur van Hindeloopen.

Meer informatie: www.kamelmennour.com

Fontein 7. Workum (in het Fries ‘Warkum’): De Woeste Leeuwen van Workum
van Cornelia Parker
Al eeuwen wordt het stadswapen van Workum ondersteund door twee leeuwen. Ze doen naïef aan en hun theatrale pose prikkelt onze lachlust. Maar als fontein van Workum, stevig op de grond met een meer dan levensgrote afmeting, zijn ze geen bijfiguren meer, maar hoofdrolspelers. Op enige afstand van elkaar sproeien ze nu als woest vechtende katten water naar elkaar. ‘Kijk naar Workum’, lijken ze ons toe te roepen. Want zonder het wapenschild biedt de lege ruimte tussen hen in ineens uitzicht op de levende werkelijkheid van de stad.

Het kunstwerk:
Inspiratiebron: De 2 leeuwen die het stadswapen op de Waag ondersteunen
Materiaal: Duurzaam Accoya-hout, verf, bladgoud
Afmeting: Hoogte 3,50 m
Locatie: Het grasveld bij de nieuwe passantenhaven.
Adres voor navigatiesysteem: Súd 1, Workum.

De ontwerper:
Cornelia Parker (Verenigd Koninkrijk, 1956) woont in Londen

Parker schept er een immens plezier in om dagelijkse voorwerpen en overbekende beelden uit kunst en cultuur op te blazen, te verdubbelen, uit te rekken of aan diggelen te slaan, als een soort daad van bevrijding. Want met de grootschalige sculpturen of installaties die zo ontstaan krijgt het oude en bekende nieuwe betekenis. Met een vleug Britse humor op de koop toe. Wat mij interesseert, zegt zij, zijn de verborgen potenties van beelden, voorwerpen en materialen. Parker werkt graag met anderen samen. Aan de geborduurde versie van de ‘Magna Carta’, het 800 jaar oude Handvest voor Vrijheid en Rechtspraak, borduurden zowel onbekende mensen als beroemdheden mee. Parker werd in 2010 benoemd tot Officer of the Order of the British Empire en in 2017 als eerste vrouwelijke kunstenaar verkozen tot Election Artist, een bijzondere eer in het kader van de Britse verkiezingen.

Meer informatie: www.frithstreetgallery.com

Fontein 8. Bolsward (in het Fries ‘Boalsert’):  De Vleermuis van Johan Creten
Vleermuizen zijn intrigerende, nuttige dieren die met hun jacht op insecten cruciaal zijn in het ecologisch systeem. De vleermuis staat in de Aziatische cultuur symbool voor rijkdom, geluk en een gezegende ouderdom. Bij ons symboliseert hij zowel duistere krachten als een positieve, reddende kracht, denk aan Batman, of aan de gevels van de grote kathedralen waar hij, in de vorm van waterspuwers, de demonen op afstand houdt. Dat past prachtig bij de afgebrande Broerekerk. De trap op de rug nodigt de bezoeker uit om de vleermuis symbolisch te overwinnen. En… om zichzelf te overstijgen.

Het kunstwerk:
Inspiratiebron: De gevel van de afgebrande Broerekerk
Materiaal: Brons
Afmeting: 2,30 m hoog, 3,80 m breed, 2,40 diep
Locatie: Het Broereplein voor de Broerekerk
Adres voor navigatiesysteem: Broereplein 10, Bolsward.

De ontwerper:
Johan Creten(België, 1963) woont in Parijs

Johan Creten begon in de jaren ‘80 als een van de weinige kunstenaars te werken met keramiek en geldt tegenwoordig als een van de wegbereiders voor de acceptatie van keramische kunst. De onderwerpen die hij kiest voor zijn in vele kleurnuances uitgevoerde, geglazuurde kleisculpturen en grootschalige bronzen beelden lopen uiteen van imposante vogels en vreeswekkende inktvissen tot vrouwentorso’s bedekt met scherpgepunte rozen. Hun rijke symbolische lading is nooit eenduidig en slingert heen en weer tussen verleiding en vrees, kracht en kwetsbaarheid, het sacrale en het demonische. Het werk van Creten vindt wereldwijd een plek in belangrijke galeries en musea, en in openbare ruimtes, zoals op de Rijnkaai in Antwerpen. In 2014 viel hem als eerste levende Belg de eer te beurt van een solo-tentoonstelling in het Louvre in Parijs. In 2015 prees veilinghuis Christie’s hem aan als ‘One To Watch’, maar die aansporing heeft de internationale kunstwereld allang niet meer nodig.

Meer informatie: www.perrotin.com

Fontein 9. Harlingen (in het Fries ‘Harns): De Walvis van Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla
Ooit stond Harlingen in het teken van de walvisvangst. Tegenwoordig streven wij er niet meer naar om deze grote en grootse dieren te doden, maar juist om ze van de dood te redden. Vooral nu ze om onduidelijke redenen steeds vaker in ondiepe wateren stranden. De fontein van Harlingen is een levensechte potvis. Hij ligt als verdwaald bij de Zuiderpier, maar af en toe verraadt zijn krachtige waterstraal dat hij wel degelijk in leven is. Zo getuigt ‘De Walvis’ van de enorme invloed die de mens heeft op alles wat leeft in de zee.

Het kunstwerk:
Inspiratiebronnen: De maritieme geschiedenis van de stad en de walvisvangst
Materiaal: Polyesterhars en EPS-schuim met stalen frame
Afmeting: 18 m lang, 2,5 m hoog (schaal 1:1)
Locatie: In de Willemshaven bij de Zuiderpier
Adres voor navigatiesysteem: Nieuwe Willemshaven 1, Harlingen.

De ontwerpers:
Allora & Calzadilla (Verenigde Staten, 1974; Cuba, 1971) wonen in San Juan, Puerto Rico

De sculpturen, video’s, performances en muzikale projecten van het kunstenaarsechtpaar Jennifer Allora & Guillermo Calzadilla zijn op het directe leven of de geschiedenis van een locatie betrokken en vormen vrijwel altijd een kritiek op de meedogenloze en gewelddadige uitbuiting van mens en natuur door het globale politiek-economische systeem en een imperialistische politiek. Hun doel is om de diep in ons leven ingrijpende machtsstructuren bloot te leggen en mensen er op brede schaal bewust van te maken. Ze gebruiken daarvoor alle middelen van de kunst. Ook werken ze vaak samen met kunstenaars uit andere disciplines. Werk van Allora & Calzadilla bevindt zich onder meer in de collectie van het MoMa in New York, het Centre Pompidou en Tate Modern. In 2011 vertegenwoordigden zij de Verenigde Staten op de Biënnale van Venetië. Daarbij hadden zij voor het Amerikaanse paviljoen een omgekeerde legertank geplaatst met een op de rupsbanden rennende atleet.

Meer informatie: www.lissongallery.com

Fontein 10. Franeker (in het Fries ‘Frjentsjer’): De Oortwolk van Jean-Michel Othoniel
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie. De fontein is ontworpen als een reeks watervallen die vanuit een schaal langs een verticale ketting van nachtkleurige parels in het bassin stromen. Een van de parels is zilverkleurig, als de kleur van de maan, een ander is verguld, de kleur van de zon. De Oortwolk zelf is een nevel van fijne druppeltjes die vanuit een goudkleurig gaaswerk in de schaal vallen.

Het kunstwerk:
Inspiratiebron: de ontdekking door astronoom Jan Hendrik Oort
Materiaal: kralen en schaal van RVS met zwarte, gouden en zilveren coating; ‘wolk’ van RVS met bladgoud; bassin van beton
Afmeting: 3,55 m hoog; schaal 1,50 m doorsnee; bassin 3,80 m doorsnee
Locatie: bij de Martinikerk op de Breedeplaats, in een speciaal door de befaamde tuinarchitect Piet Oudolf aangelegd parkje.
Adres voor navigatiesysteem: Breedeplaats 1, Franeker.

De ontwerper:
Jean-Michel Othoniel (Frankrijk, 1964) woont in Parijs

Jean-Michel Othoniel verwierf grote bekendheid door zijn experimentele gebruik van glas uit Murano, waarmee hij in de vorm van grote ‘kralen’ veelkleurige, poëtische sculpturen creëert. Zij vinden hun weg naar grote internationale musea en verzamelaars, maar geven op tal van plaatsen ook nieuwe grandeur aan de openbare ruimte, zoals de metroingang die hij in 2000 ontwierp voor de halte Palais Royal – Musée du Louvre. Othoniel laat zich graag inspireren door de geschiedenis of de architectuur van een locatie. ‘Les Belles Danses’ bijvoorbeeld, de uitgestrekte, goudkleurige fontein die in 2015 werd onthuld bij het Paleis van Versailles, is gebaseerd op danspassen van Lodewijk XIV. Het is het eerste permanente kunstwerk in de tuinen van het paleis sinds de dood van de Zonnekoning. In 2016 werd Othoniels herinrichting van de kathedraal van Angoulême onthuld, compleet met nieuwe vloermotieven en gebrandschilderde ramen. In datzelfde jaar werd op de IJ-oever in Amsterdam het door hem ontworpen aidsmonument geplaatst.

Meer informatie: www.othoniel.fr

Fontein 11. Dokkum (in het Fries ‘Dokkum’): De IJsfontein Birthe Leemeijer
De IJsfontein is ontworpen door de Nederlandse beeldend kunstenaar Birthe Leemeijer. De vorm van de IJsfontein verwijst naar een sculptuur van ijs die ontstond in de smeltende Noordzee tijdens de legendarisch koude winter van 1963. Dokkum was in het verleden een belangrijke havenstad tot de zee uit het zicht verdween en is daarnaast het dramatische keerpunt in de Elfstedentocht.

Het kunstwerk:
De vorm van de koperen fontein is zo gemaakt dat met de beschikbare energie een maximale hoeveelheid ijs kan worden gevormd. Miljoenen jaren aan evolutie in de plantenwereld hebben de basis gelegd voor deze fibonaccivorm die voor optimale schaduwwerking zorgt. De fontein wordt omringd door bomen die rood kleuren in het najaar. De bomen verwijzen naar de martelaren van Bonifatius, die op zijn zendelingstocht bij Dokkum om het leven is gebracht. De IJsfontein is geen dag hetzelfde. IJsbloemen, -baarden en –patronen worden het ene moment gevormd om het volgende moment weer te verdwijnen. Afhankelijk van de stand van de zon, de luchtvochtigheid, de temperatuur, wind en neerslag. De fontein is speelbal van de natuurlijke elementen. De energie voor de fontein wordt via zonnepanelen opgewekt.

Materiaal: Koper, koelleidingen, zonnepanelen, bomen
Afmeting: ± 2 m hoog, 3 m breed
Locatie: De historisch beladen Markt, opnieuw ingericht naar een plan van Leemeijer, in samenwerking met stedenbouwkundigen en een plaatselijke klankbordgroep.
Adres voor navigatiesysteem: Markt 15, Dokkum.

De ontwerper:
Birthe Leemeijer (Nederland, 1972) woont in Haarlem

Het werken in de open ruimte is voor Birthe Leemeijer de ideale conditie om de betekenis van de kunst en haar plaats in de wereld te ontdekken. Het kunstwerk wordt blootgesteld aan veel verschillende perspectieven en invloeden die een betekenis krijgen. Daarnaast speelt de aanwezigheid van de natuur en de waarde die we daaraan toekennen een essentiële rol in haar werk. De natuur wil ze vooral fysiek en zintuigelijk laten beleven. Al haar werk is erop gericht om ons daartoe te verleiden. Maar vrijblijvend is dat niet, want terloops wijst ze erop dat de natuur en het landschap drastische veranderingen ondergaan door culturele, economische en politieke ingrepen en omstandigheden, met onoverzienbare gevolgen. Bij haar onderzoek daarnaar zijn vaak wetenschappers en lokale groepen betrokken. Belangrijke werken die zij realiseerde zijn onder andere L’Essence de Mastenbroek (2005-2012), De onbegrensde tuinen (2013), Vanishing Staircase (2018).

Meer informatie: www.birtheleemeijer.nl