De stad van Anna Maria van Schurman en Menno Simons

Franeker Europese Stad van de Reformatie!

FRANEKER (NL) – Franeker mag zich ‘Europese Stad van de Reformatie’ mag noemen. Dat is 6 april 2017 per brief aan burgemeester Eduard van Zuijlen van de gemeente Franekeradeel bekend gemaakt. De titel wordt toegekend door de ‘Community of Protestant Churches in Europe’ in Wenen.

Franeker is naast Gennep en Woerden de derde Reformatiestad in Nederland. In totaal zijn er nu 96 steden verdeeld over 17 landen die deze titel mogen voeren. Ruim een jaar geleden is in opdracht van een aantal kerken in Franeker een kleine werkgroep gestart met de aanvraag. “Fantastisch dat de titel Franeker Reformatiestad juist nu, in de week dat het programma van start gaat is toegekend!”, aldus ds. Flora Visser-Van Enkhuizen uit Makkum, lid van de werkgroep.

Belangrijke rol
“Franeker speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de Reformatie. De beweging van de (weder)dopers had een centrum in de stad. Menno Simons nam afstand van de radicale lijn van deze beweging en vormde een geloofsgemeenschap die elders verder ging. Mennonieten, die zijn naam dragen, verspreiden zich over Noord-Europa en vandaar over de hele wereld. Het was hun overtuiging dat geloof vorm moest krijgen in de levenspraktijk. Ze hielden zich verre van oorlog en geweld. In de 16e eeuw werd in Franeker een universiteit gesticht die een belangrijke rol speelde bij de opleiding van studenten uit heel Europa. De Reformatie, waardoor de protestantse kerk in Friesland dé kerk werd, betekende een plek waar veilig de theologie bestudeerd kon worden.”

Wie tweede paasdag, maandag 17 april 2017, het centrum van Elfstedenstad Franeker bezocht, waande zich in een gesloten openluchtmuseum. Bijna niemand op straat. Op een fietsenzaak na waren alle winkels en horecabedrijven dicht of leken dicht. Zelfs de bekende lokale attracties, het Eise Eisinga Planetarium en Museum Martena, attendeerden de enkele toerist er niet met uitbundig vlagvertoon op dat ze geopend waren. Overal doodse stilte. Een inwoner vertelde dat het op zondagen en christelijke feestdagen, zoals de paasdagen, altijd héél stil is in Franeker. Het heeft zo zijn voordelen. In de hele binnenstad kun je midden op straat lopen om de schitterende oude gevels te bekijken. Geen auto’s, bussen en vrachtwagens zodat je de tientallen monumenten die de voormalige universiteitsstad rijk is, mooi op de foto kunt zetten zonder storende elementen uit de moderne tijd. Foto’s: © Albert Hendriks Friesland Holland Nieuwsdienst.

Samenwerking
Deze twee gebeurtenissen in het verleden van de stad zijn volgens het beoordelingscomité alleen al aanleiding genoeg om Franeker de titel ‘Stad van de Reformatie’ te verlenen. Daar komt nog bij dat er samenwerking is tussen de burgerlijke en de kerkelijke gemeenten in de activiteiten die het komende jaar zullen plaatsvinden. Ook de openlijk oecumenische inzet om deze activiteiten vorm te geven worden geroemd.

Website
Franeker krijgt nu een plek op de website (www.reformation-cities.org) die bij het project ‘Europese Steden van de Reformatie’ hoort, met een beschrijving van het profiel van de stad. Ook het programma met de activiteiten tussen 8 april en 30 november 2017 zal op deze website vermeld worden.

Interactie
De “European Cities of the Reformation” is een project dat wordt uitgevoerd door de Gemeenschap van Protestantse Kerken in Europa, afgekort CPCE. Het doel is om de partnerschappen tussen de Europese kerken en hun dorpen en steden te versterken en om de 500ste verjaardag van de Reformatie te vieren. De regeling stimuleert de levendige interactie tussen kunst, cultuur en spiritualiteit en bevordert de historische avonturen en toerisme in de dorpen en steden waar de Reformatie geëvolueerd.

Programma Franeker Reformatiestad 2017
11 mei: Lezing door Jacob van Sluis, over de Academie in Franeker, 19.30 uur. Locatie wordt nog bekend gemaakt.

10 juni: Orgelconcert in de Martinikerk, 20.00 uur. Openingsconcert Stichting Orgel Franeker in samenwerking met Organum Frisicum. Het orgel wordt bespeeld door Kees Nottrot en Eeuwe Zijlstra.

10-17 juni: Tentoonstelling over Orgels aan de Noordzee. Bij deze opening is er een lezing over Luther door drs. J. Kamerling. De opening vindt plaats op 10 juni 20.00 in de Martinikerk tegelijk met het openingsconcert. Entree € 8.

8 juli: Martinikerk, 20.00 uur, orgelconcert door Matthias Havinga, € 8.

29 juli: Martinikerk, 20.00 uur, orgelconcert door Jan Hage, € 8.

26 augustus: Martinikerk, 20.00 uur, orgelconcert door Jan van Beijeren, € 8. Zie www.orgelfraneker.nl

24 september Agrarische Dagen Dienst, Martinikerk, 9.30 uur, over tolerantie toen en nu.

Datum nog niet bekend: Mini symposium over de geschiedenis van de doperse beweging en de geschiedenis van de katholieke kerk ten tijde van de Reformatie.

Mei – september: Martinikerk, Breedeplaats, dagelijks geopend van 11.00 – 18.00 uur. Stadswandeling met belangrijke plaatsen in de stad met betrekking tot de tijd van de Reformatie. Een kleine gids is beschikbaar. Wandeling met een erkende gids iedere dinsdag en donderdag 14.00 uur, start bij Museum Martena, Voorstraat 35. Meer informatie: 0517-393661.

• Museum Martenahuis Voorstraat 35, www.martenamuseum.nl Dit museum heeft een permanente tentoonstelling over de universiteit en Anna Maria van Schurman. Anna Maria van Schurman, de eerste vrouwelijke protestantse theologe. In het museum is de grootste collectie over Anna Maria van Schurman te bezichtigen.

• Schuilkerkje in Pingjum, Grote Buren 28 – 8749GE Pingjum. GPS-coordinates: 53.115795, 5.438805. Bezichtiging op afspraak: e-mail: info@doopsgezindemonumenten.nl of tel: Jan Meester: +31 6 533 77 620 of tel: Doeke Odinga: +31 6 286 45 243

• Menno Simons-monument in Witmarsum, It Fliet 1 – 8748 EA Witmarsum, GPS-coordinates: 53.09918, 5.48187. Het hele jaar te bezichtigen.

Zie ook op Facebook: Franeker Reformatiestad.

Meer informatie over Franeker:
www.reformation-cities.org
https://www.facebook.com/Franeker-Reformatiestad-1829016360717683/
www.elfstedenroute.nl/elf-steden/franeker
www.museummartena.nl
www.planetarium-friesland.nl
www.waddenzeeland.nl

Informatie over recreatie en toerisme in Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.frieslandtravel.com
www.friesemeren.eu
www.goudenfriesewouden.nl
www.ijsselmeer.frl
www.waddenzeeland.nl
www.boatcharterholland.nl
www.frieslandhollandtours.com
www.groepsuitjes.frl

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief