Fietsen langs historische vaarwegen in Noordoost Friesland

Publicatiedatum: 8 Juli 2011
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Zaterdag 13 augustus 2011 boeiende fietstocht vanuit Veenwouden

FEANWÂLDEN/VEENWOUDEN – (NL) Fietsen langs de waterwegen in het noordoosten van Friesland. Dat is het kenmerk van de nieuwe fietstocht ‘Langs Zwemmer, sloot en zeearm’ die op zaterdag 13 augustus 2011 wordt gehouden vanaf cultuurhistorisch centrum De Schierstins te Feanwâlden/Veenwouden, de meest oorspronkelijke “burcht” van Friesland. Deze bezienswaardigheid maakt deel uit van het museale samenwerkingsverband Markant Friesland dat met 22 “points of interest” de Markant Friesland Route vormt.

Fietsen langs de vaarwegen van Noordoost Friesland: Dokkum.

De tocht is 40 kilometer lang. De start is tussen 10.00 en 13.00 uur bij de Schierstins aan de Haadstrjitte/Hoofdstraat 1. Bij de tocht is een gratis kop koffie of thee bij aankomst (of na de tocht) bij de prijs inbegrepen (€ 4,00 per persoon; kinderen t/m 12 jaar en donateurs € 3,50). Om 17.00 uur is de sluitingstijd.

Dokkum, het meest bezienswaardige doel van de fietstocht, speelde vroeger een belangrijke rol als kruispunt van vele waterwegen in het noordoosten van Friesland. De stad legde in de 17e eeuw de Stroobosser Trekvaart richting Groningen aan, maar raakte hierdoor failliet. Zelf had de stad tot aan het begin van de 18e eeuw een verbinding met de Waddenzee en herbergde daarom de Admiraliteit, de marine van Friesland. Nu zijn de vaarverbindingen gericht op de afwatering en op de pleziervaart, onder andere als verbinding tussen Leeuwarden en de zee. Voor fietsers zijn er de laatste jaren prachtige paden aangelegd, waardoor het heerlijk fietsen is langs de vroeger zo belangrijke verkeersaders over water. Info fietstocht: www.schierstins.nl en tel. 0511-472937.

Fietsen langs de vaarwegen van Nooroost Friesland: Burdaard.

Terrassen aan het water zijn zeer in trek bij fietsers: De Posthoorn in Dokkum.

Terrassen aan het water zijn zeer in trek bij fietsers: It Posthûs in Burdaard.

De Schierstins: vluchttoren en klooster

Deelnemers aan de fietstocht die nog tijd en zin hebben, kunnen 13 augustus 2011 in De Schierstins gratis de verschillende exposities bekijken: kunstquilts van het textielcollectief TeXui, en de tentoonstelling over staten, stinsen, kloosters en kerken (inclusief dvd) en de schrijver Theun de Vries. Stinsen

Nederland telt nog een aantal prachtige burchten, kastelen en landgoederen. Maar hun voorlopers – in Friesland de stinsen – zijn bijna allemaal verdwenen of ingekapseld door andere bouwwerken. Op enkele na dan, zoals de rond 1300 gebouwde Schierstins in Veenwouden.

Een stins is een woontoren van dikke bakstenen, waar voorname families een toevlucht zochten in tijden van gevaar. De stenen toren viel duidelijk op tussen de eenvoudige huizen van hout, leem, riet en plaggen. Het woord stins is dan ook een samentrekking van ‘steenhuis’.

De Schierstins, één van de kleinste burchten van Europa.

Het oudst bekende document over de Schierstins is een stuk vergeeld perkament uit het jaar 1439. Daarin wordt over het ‘Schira Monnika huse’ geschreven. Later gebruikt men het woord Schierstins. De stins is vernoemd naar de monniken van het klooster Claercamp bij Rinsumageest, die schiere (=grijze) pijen droegen. Onder leiding van dit klooster hebben monniken en leken turf gestoken in de wijde omgeving van Veenwouden.

In de tweede helft van de 16e eeuw moet de katholieke kerk wijken voor die van de protestanten. De Schierstins komt in bezit van particulieren. Zo hebben een jonkheer, een hoge officier en een oud-burgemeester van Leeuwarden in het middeleeuws pand gewoond. In 1814 omvat het gebouw twee aanbouwen tegen de toren, een zomerhuis, paardenstalling, boomgaard en park. De Schierstins is een waar landgoed geworden.

De Schierstins, één van de kleinste burchten van Europa.

Aan het eind van de negentiende eeuw is de met klimop overwoekerde toren zo bouwvallig, dat sloop de enige uitweg lijkt. Dankzij het Fries Genootschap wordt het unieke bouwwerk in 1906 gerestaureerd. Tot omstreeks 1960 doet het gebouw dienst als postkantoor. In het begin van de jaren zestig volgt een tweede restauratie; de gemeente Dantumadeel is intussen eigenaar geworden. De Schierstins krijgt dan een publieke functie: eerst als museum met raads- en trouwzaal en later als cultureel centrum voor kunst- en historische exposities, lezingen en symposia. In 1999 wordt de bovenverdieping verbouwd en toegankelijk gemaakt om onderdak te bieden aan een permanente expositie. Kort na die tijd doopt een dochter van de in Veenwouden geboren schrijver dr. Theun de Vries de bestuurskamer in een naar hem genoemde ‘keamer’. In dit vertrek wordt aandacht aan zijn werk besteed.

Info De Schierstins: www.schierstins.nl

info markant friesland : www.markantfrieslandroute.nl