Verzuipt Friesland net als 5.000 jaar geleden?

Publicatiedatum: 3 Juni 2011
Reporter: Albert Hendriks – Friesland Holland Nieuwsdienst – www.friesnieuws.nl

Wereldwijd uniek water-experience-centre in Lemmer

LEMMER (NL) – Friesland, heel Nederland eigenlijk, is in de ban van stijgend water door het smelten van de poolijskappen. Dat gebeurde ook na de laatste ijstijd, circa 120.000 tot ca. 10.000 jaar geleden. 8.000 voor Christus werd het klimaat in Friesland snel warmer en natter. De zeespiegel steeg en de hoeveelheid regen nam toe. Ook de grondwaterstand steeg rap.

Er ontstonden onder subtropische omstandigheden enorme veenmoerassen in Noord- en West-Nederland. De Alde Feanen, De Rottige Meente en De Weerribben zijn overblijfselen daarvan. Ook het Tjeukemeer en het IJsselmeer waren toen, tot in de Middeleeuwen, één groot en gevaarlijk moeras. De Romeinen, die rond de jaartelling Nederland aandeden, hadden veel respect voor de moerassen. Ze trokken niet noordelijker dan de grote rivieren; ze meden Friesland.

Nu verwachten klimaatdeskundigen dat we er één meter water in honderd jaar bij krijgen. Hoe pakken de Friezen dit gigantische probleem aan? Wat doet waterbeheerder Wetterskip Fryslân? U kunt vanaf 5 oktober 2011 meedenken en doen in het wereldwijd unieke bezoekerscentrum van het grootste nog in bedrijf zijnde stoomgemaal ter wereld, het Ir. D.F. Woudagemaal bij Lemmer. Aansluitend wordt u rondgeleid in de hal met machtige stoommachines, een kennismaking met UNESCO werelderfgoed: high-tech uit 1920.

Het Ir. D.F. Woudagemaal is het enige stoomgemaal ter wereld dat zijn oorspronkelijke functie heeft behouden. Het wordt nog steeds ingezet bij hoge waterstanden ter assistentie van modernere gemalen in Friesland. Na zes uur opstarten en opwarmen draaien de meer dan 90 jaar oude stoommachines op volle toeren. In de machinehal draaien vier enorme vliegwielen tussen acht centrifugaalpompen. Samen met de zogenaamde tandem-compound stoommachines spelen zij een ritmisch concert.

Interactief centrum

Het moderne bezoekerscentrum — met restauratieve faciliteiten en geheel rolstoelvriendelijk — is vanaf 5 oktober 2011 voor het publiek open. De officiële opening door een zeer bekende Nederlander is gepland op 4 oktober.

Het oude stoomgemaal is al sinds 2001 te bezichtigen. Hilda Boesjes-Beljon (51) uit Lemmer, is de directeur van het dik drie miljoen euro kostende nieuwe bezoekerscentrum naast het gemaal:

“In dit UNESCO werelderfgoed draait alles om techniek en watermanagement. Het is informatief, educatief en bovenal actief. Het bezoekerscentrum is een experiencegebeuren, een doe- en beleefcentrum. Alle effecten van handelingen in en met water worden hier zichtbaar gemaakt. Vanuit een basisopstelling is verdieping mogelijk, zodat wij alle leeftijds- en interessegroepen kunnen bedienen. Hier word je continu uitgedaagd, nieuwsgierig gemaakt. We passen de modernste audiovisuele technieken toe, ook 3D-presentaties in een heuse bioscoop. Je kunt hier zien hoe de machines onder stoom worden gebracht, hoe het gemaal werkt en hoe actueel de toepassing van stoom nog steeds is.”

Het water-experience-centre naast het stoomgemaal is een beleef- en ontdekcentrum met als thema waterbeheersing en techniek. In de schitterende bioscoop kun je kijken naar een 3D film over het opstarten van het stoomgemaal. De stoommachines worden alleen écht in werking gesteld als het waterpeil in de provincie Fryslân te hoog wordt of tijdens de oefensessies, gemiddeld twee keer per jaar, meestal in de herfst en winter.

Info: www.woudagemaal.nl